"ไว่เคอ" (外科) รักษาโรคและพยาธิสภาพภายนอก

ในทางการแพทย์แผนจีนแบ่งแผนกอายุรกรรมออกเป็น 2 ประเภทใหญ่ๆ คือ อายุรกรรมภายใน หรือที่เรียกในภาษาจีนว่า เน่ยเคอ（内科）และอายุรกรรมภายนอกหรือที่เรียกในภาษาจีนว่า ไว่เคอ（外科）อธิบายอย่างง่ายๆคือ อายุรกรรมภายนอกเป็นแผนกที่รักษาโรคภายนอกของร่างกาย ปัจจุบันอายุรกรรมภายนอกนั้น ยังไม่เป็นที่รู้จักหรือไม่คุ้นหูคนไทยมากนัก 

ความเป็นมาของแผนกอายุรกรรมภายนอกมีมาตั้งแต่สมัยโบราณ เริ่มจากสมัยราชวงค์โจวในคัมภีร์โจวหลี่（周礼：天官篇）ได้มีการแบ่งประเภทของการรักษาโรคต่างๆเป็นครั้งแรก ซึ่งอายุรกรรมภายนอกถูกจัดอยู่ในกลุ่มหยางอี（疡医）รักษาโรคเกี่ยวกับผีหนอง แผลเปิด กระดูกหัก ฯลฯ คำว่าอายุรกรรมภายนอกนั้นถูกกำหนดขึ้นเป็นครั้งแรกในสมัยราชวงศ์หมิงในคัมภีร์ไว่เคอหลี่ลี่（外科里例）จากนั้นก็มีการเปลี่ยนแปลงขอบเขตของโรคในแผนกอายุรกรรมภายนอกเรื่อยมาจนมาถึงสมัยราชวงศ์หมิงในคัมภีร์ไว่เคอเจิ้งจง（外科正宗）และคัมภีร์หยางเคอซินเต๋อจี๋（疡科心得集）ได้มีการระบุขอบเขตของโรคอายุรกรรมภายนอกไว้ว่า นอกจากจะรักษาโรคฝีหนอง โรคผิวหนังและโรคทางทวารหนักแล้ว ยังรวมไปถึงโรคทางทรวงอก โรคบริเวณอวัยวะสืบพันธุ์ชาย โรคบริเวณลำคอ แขนขา ไปถึงโรคที่เกิดจากแมลง ไฟไหม้ ติ่งเนื้อ ฯลฯ ในปัจจุบันกล่าวได้ว่า โรคอายุรกรรมภายนอก ได้แก่โรคที่เกิดขึ้นหรืออยู่ภายนอกของร่างกายที่สามารถมองเห็นได้ด้วยตา มีรูปร่างยืนยันได้และมีความจำเป็นต้องมีรักษาด้วยยาใช้ภายนอก เช่น ฝี หนอง โรคผิวหนัง โรคทางทวารหนัก โรคบริเวณอวัยวะสืบพันธุ์ชาย โรคทรวงอก โรคหลอดเลือดระดับตื้น ติ่งเนื้อ ก้อนเนื้อ โรคตา หู จมูก ปาก ลำคอ แผลไฟไหม้น้ำร้อนลวก แมลงมีพิษกัดต่อยต่างๆ เป็นต้น 

โรคอายุรกรรมภายนอกที่รักษาด้วยการแพทย์แผนจีนแล้วให้ผลดีได้แก่

- กลุ่มโรคติดเชื้อ: เริม งูสวัด กลากเกลื้อน ฝี หนอง เซลล์เนื้อเยื่ออักเสบ ไฟลามทุ่ง
- กลุ่มโรคทางผิวหนัง: โรคผิวหนังจากการเกา ผื่นเซปเดิร์ม โรคหน้าแดง สิว ฝ้า สะเก็ดเงิน โรคตุ่มแข็งคันเรื้อรัง ผื่นกุหลาบ อีริทิมามัลติฟอร์ม โรคผิวหนังอักเสบชนิดตุ่มน้ำใสที่ฝ่ามือฝ่าเท้า
- กลุ่มโรคภูมิแพ้: ผิวหนังอักเสบจากภูมิแพ้ ผื่นแพ้สัมผัส ริมฝีปากอักเสบ ลมพิษ ภูมิแพ้จมูกอักเสบ กลากน้ำนม ผื่นแพ้ยา(ชนิดไม่รุนแรง)  ผื่นแพ้จากแมลงสัตว์กัดต่อย
- กลุ่มโรคทางทวารหนัก: ริดสีดวงทวาร แผลปริที่ปากทวาร ฝีรอบทวารหนัก 
- กลุ่มโรคหลอดเลือดอักเสบ: purpura nodular, vasculitis, necrotizing angiitis, Polyarteritis nodosa
- กลุ่มโรคที่มีตุ่มขนาดใหญ่: ตุ่มน้ำพอง  Pemphigus  Pemphigoid  Dermatitis herpetiformis
- กลุ่มโรคเกี่ยวกับภูมิคุ้มกัน: โรคผิวหนังแข็ง โรคลูปัส  รูมาตอยด์  โรคผิวหนังและกล้ามเนื้ออักเสบ กลุ่มอาการโจเกรน โรคเบเช็ท   
- กลุ่มแผลเปิด: แผลร้อนในที่ปาก แผลเปื่อยที่เกิดจากการบาดเจ็บ แผลเปิด  แผลเปื่อยชนิดต่างๆ แผลที่เกิดจากเส้นเลือดขอด แผลกดทับ  
- อื่นๆ : เก๊าท์ ต่อมน้ำเหลืองอักเสบฉับพลัน ผมร่วง 

*หมายเหตุ: ในบางโรคหรือหากผู้ป่วยมีอาการหนักจำเป็นต้องมีรักษาควบคู่กับยาแผนปัจจุบัน*

โดยการรักษาโรคในแผนกอายุรกรรมภายนอกมีวิธีการรักษาด้วยวิธี 

1. การใช้สมุนไพรจีนสำหรับทาน (มีทั้งแบบสำเร็จรูปและแบบต้ม)
2. การใช้สมุนไพรจีนสำหรับใช้ภายนอก (มีทั้งแบบสำเร็จรูปและแบบต้ม)
3. การใช้หัตถการประเภทอื่นๆ ร่วม เช่น การฝังเข็ม รมยา ทุยหนา เป็นต้น