จรรยาบรรณในการรักษาผู้ป่วยของแพทย์แผนจีน

1. ความหมายของจรรยาบรรณ

จรรยาบรรณ หมายถึง ประมวลความประพฤติที่ผู้ประกอบวิชาชีพการงานแต่ละอย่างกำหนดขึ้นเพื่อรักษาและสร้างเสริมเกียรติคุณ ชื่อเสียงและฐานะของสมาชิก อาจเขียนเป็นลายลักษณ์อักษรหรือไม่ก็ได้ (ราชบัณฑิตยสถาน. 2546 : 289) 

จรรยาบรรณ หมายถึง จริยาวิชาชีพ หรือจรรยาวิชาชีพ หรือจริยธรรมวิชาชีพ ซึ่งครอบคลุมในทุกเรื่อง ทุกประการ ที่เป็นข้อควรปฏิบัติ สำหรับกลุ่มวิชาชีพ (พระราชวรมุนี. 2541 : 39-40) 

จรรยาบรรณวิชาชีพ หมายถึง มาตรฐานของคุณค่าแห่งความดีงามของการกระทำหนึ่ง ๆ หรือพฤติกรรมโดยรวม ของผู้ประกอบวิชาชีพใดวิชาชีพหนึ่ง (มหาวิทยาลัย สุโขทัยธรรมาธิราช. 2549 : 300) 

สรุป จรรยาบรรณ เป็นข้อควรประพฤติที่ดีงามสำหรับสมาชิกในวิชาชีพนั้น ๆ ข้อควรประพฤตินี้ ถ้าเราฝ่าฝืนจะเกิดโทษ จรรยาบรรณวิชาชีพจึง เป็นมาตรฐาน ความประพฤติ และวิจารณญาณ ทางศีลธรรม และวิชาชีพที่เป็นกฎเกณฑ์หรือแบบแผนของความประพฤติ สำหรับยึดถือเป็นแนวปฏิบัติของผู้ประกอบวิชาชีพหนึ่ง หลักปฏิบัติดังกล่าวอาศัยหลักธรรม ความถูกต้อง ส่วนใหญ่กำหนดโดยสมาคมวิชาชีพนั้น ๆ

2. จรรยาบรรณที่พึงปฏิบัติสำหรับแพทย์แผนจีน

การที่แพทย์จะดีได้นั้นไม่เพียงแต่จะรักษาผู้ป่วยให้หายจากโรคภัยไข้เจ็บได้แล้ว ยังต้องเป็นผู้ที่มีคุณธรรมด้วย โดยเมื่อได้เริ่มทำการรักษาคนไข้แล้ว ผู้เป็นหมอจะต้องมีจิตใจที่แน่วแน่ มีสมาธิ และตั้งใจรักษาคนไข้ให้หายจากอาการเจ็บป่วยต่าง ๆ และเมื่อมีคนไข้มาขอให้รักษา ผู้เป็นแพทย์ก็จะต้องทำการรักษาโดยไม่มีข้อแม้ใด ๆ และดูแลคนไข้ทุกคนเสมือนเป็นญาติของตน ดั่งคำกล่าวของ "ซุนซือเหมี่ยว" ที่ว่าด้วยเรื่องจรรยาบรรณของแพทย์แผนจีน 大医精诚 (ต้าอี จิง เฉิง) โดยมีความหมายว่า

ต้าอี (大医) หมายถึง แพทย์ที่มีทั้งทักษะความสามารถ

ทักษะการรักษา จึงเป็นทักษะที่ยากแก่การควบคุม ในเมื่อพระเจ้าไม่ได้สอนเราโดยตรง เราจะเข้าใจความจริงอันลึกซึ้งและลึกซึ้งได้อย่างไร สมัยก่อนคนทั่วไปคิดว่าหลังเรียนจบมาแล้วสามปี กลับโอ้อวดว่าไม่มีโรคใดในโลกที่รักษาไม่ได้ แต่หลังจากรักษามาสามปี พวกเขาจึงรู้ว่าไม่มีวิธีการรักษาใดในโลกที่เลือกมารักษาได้

ดังนั้นผู้ที่ศึกษาวิชาแพทย์จึงต้องศึกษาหลักวิชาแพทย์ให้กว้างขวางและลึกซึ้ง มีสมาธิ ขยันหมั่นเพียร ไม่ย่อท้อ ไม่ควรฟังคำบอกเล่าใครฟัง ถ้ารู้ครึ่ง ๆ กลาง ๆ ก็อ้างได้ว่าเข้าใจหลักวิชาแพทย์แล้ว ถ้าเป็นเช่นนั้น จะทำให้เป็นการทำร้ายตัวแพทย์ผู้รักษาเอง

จิง (精) หมายถึง เทคนิคเฉพาะด้านที่ฝึกอย่างชำนาญ

ควรเข้าใจทฤษฎีการรักษาอย่างแม่นยำ ไม่ว่าอวัยวะภายในทั้งห้า จะแกร่งหรือพร่อง และชี่ของเลือดจะไหลเวียนได้ดีหรือไม่ ทุกอย่างไม่สามารถเข้าใจได้ด้วยการมองเห็นและการได้ยินของเพียงอย่างเดียว ก่อนอื่นต้องทำความเข้าใจผ่านการตรวจชีพจร อย่างไรก็ตาม สภาวะของชีพจรทั้งสามส่วนของ มีทั้ง ลอย จม ตึง และตึง การไหลเวียนและการไหลเวียนของชี่และเลือดที่จุดฝังเข็มมีความแตกต่างกันในด้านความตื้นและความลึก ผิวหนังหนาและบาง กล้ามเนื้อ กระดูกแข็งแรงและไม่แข็งแรง มีเพียงผู้ที่ใส่ใจในการรักษาถึงเข้าใจในหลักการเหล่านี้ได้ หลายคนหวังว่าจะรักษาผู้ป่วยให้หายดี แต่เลือกใช้วิธีที่ผิด เช่น ผู้ป่วยที่มีภาวะแกร่ง แต่ยังรักษาด้วยการบำรุง หรือผู้ที่มีภาวะพร่อง แต่เลือกรักษาด้วยการระบาย กลับทำให้อาการของผู้ป่วยวิกฤตมากขึ้น

เฉิง (诚) หมายถึง ความจริงใจที่จะรักษาคุณธรรมอันสูงส่ง

แพทย์ทุกคนที่มีคุณธรรมและทักษะทางการแพทย์ที่ดีต้องสงบจิตใจ ไม่มีกิเลส ไม่มีโลภในการรักษาโรค ควรแสดงความเมตตากรุณาและมุ่งมั่นที่จะช่วยมนุษย์ที่ทุกข์ทรมาน ถ้าผู้ใดมีโรคภัยไข้เจ็บมาขอการรักษา ไม่ว่าจะสูงหรือต่ำ รวยหรือจน แก่หรือหนุ่ม สวยหรืออัปลักษณ์ จะเป็นศัตรูหรือคนใกล้ตัว ไม่ว่าเขาจะเป็นคนใกล้ตัวก็ตาม เพื่อนหรือเพื่อนธรรมดา ไม่ว่าเขาจะเป็นคนชาติฮั่นหรือชนกลุ่มน้อย คนโง่หรือคนฉลาดปฏิบัติต่อทุกคนเหมือนกัน เห็นความลำบากของคนป่วยก็เหมือนทุกข์ของตนเอง ช่วยเหลือคนป่วยด้วยใจจริง ไม่มีความคิด การหลบหลีกหรือทอดทิ้งผู้ป่วย แบบนี้ถึงได้ชื่อว่าเป็นหมอของประชาชน 

จะกล่าวได้ว่าแพทย์แผนจีน ไม่เพียงที่จะมีความสามารถ ความชำนาญในการรักษาเท่านั้น ควรมี เฉิง หรือคุณธรรม จริยธรรมกำกับในการรักษาผู้ป่วยด้วย จะทำให้นอกจากเป็นแพทย์ที่เก่งแล้วจะทำให้เป็นแพทย์ที่ดีด้วยการมีคุณธรรมและจริยธรรม เพื่อประโยชน์สุขและบำบัดทุกข์ให้แก่คนไข้

------------------------

บทความโดย
แพทย์จีน กรกฎ คุณโฑ (โจว เฉิง)
周承 中医师
TCM. Dr. Koraghod Khuntho (Zhou Cheng)