การกินอาหารตามหลักแพทย์แผนจีน

          ตามประวัติอันยาวนานกว่า 3,000 ปีของอาหารเพื่อสุขภาพนั้น ชาวจีนเชื่อว่า ยารักษาโรคและอาหารมีที่มาจากแหล่งเดียว และ อาหารสามารถขจัดปัจจัยภายนอก ช่วยปรับสภาพอวัยวะภายใน ทำให้จิตใจสงบ มีอารมณ์ดี และช่วยบำรุงพลังเลือด

          การใช้อาหารบำบัดโรคหมายถึง การอาศัยสารอาหารชนิดพิเศษที่มีอยู่ในอาหารมาประกอบกับวิธีการปรุงที่เหมาะสมเพื่อบำบัดโรค ซึ่งมีหลักการหลายประการ เช่น ทฤษฎีอินหยาง ตามที่เรารู้กันอยู่แล้วว่าในตำราแพทย์แผนจีนนั้นย่อมมาคู่กับทฤษฎี อินหยาง ดังนั้นการกินตามตำราของแพทย์แผนจีนก็คงหนีไม่พ้นการกินตามหลักทฤษฎีนี้ ซึ่งโดยปกติแล้วคนจีนเชื่อว่าต้องมี อินและหยางที่เท่ากันภายในร่างกาย เพราะถ้าหากมีอิน  หรือหยางที่ขาดหรือเกินไปนั่นก็จะทำให้ร่างกายไม่สมดุล และเกิดโรคต่างๆ ตามมา การกินอาหารในแต่ละครั้งจึงต้องสังเกตว่าสภาพร่างกายของตัวเองร้อนหรือเย็น เช่น ถ้าตัวร้อนจะต้องกินของเย็น (อิน) แต่ถ้าร่างกายเย็นต้องกินของร้อน (หยาง) เพื่อปรับ และรักษาสมดุลของร่างกายเอาไว้นั่นเอง

เมื่อพิจารณาจากอาการของโรคแล้ว เราสามารถจำแนกลักษณะโรคอินและหยางได้ดังนี้

โรคหยาง เป็นโรคชนิดเฉียบพลัน มีลักษณะเดินหน้าและเพิ่มขึ้น มักปรากฏเป็นอาการไข้สูง จิตใจกระสับกระส่าย กระหายน้ำ ชอบกินของเย็น ท้องผูก เป็นต้น

โรคอิน เป็นโรคชนิดเรื้อรัง มีลักษณะถอยหลังและลดลง มักปรากฏเป็นอาการเย็นง่าย หนาวง่าย เซื่องซึม ไม่มีเรี่ยวแรง กินอาหารน้อยลง ท้องเดิน อุจจาระเหลว มือเท้าเย็น เป็นต้น นอกจากนี้แพทย์แผนจีนยังมีความรู้เรื่องอาหารว่ามีสรรพคุณและบำรุงร่างกายได้โดยการแบ่งย่อย รสชาติทั้งห้าอีกด้วย

รสทั้งห้าของอาหาร

รสเผ็ด เป็นอาหารจำพวกหยาง ช่วยระบาย ช่วยให้พลังชี่เดิน ทำให้โลหิตไหลเวียนดี แก้ไข้ ปวดกระเพาะ ปวดรอบเดือนอาหารรสเผ็ด ได้แก่ ขิง กระเทียม  กานพลู

รสหวาน (รวมรสจืด) เป็นอาหารจำพวกหยาง ช่วยปรับจงชี่ให้สมดุล มักใช้บำบัดม้ามและกระเพาะอ่อนแอ อาหารไม่ย่อย สตรีร่างกายอ่อนแอหลังคลอด ปวดตามกระดูกและเอว อาหารรสหวานได้แก่ พุทราจีน ลำไย

รสเปรี้ยว (รวมรสฝาด) เป็นอาหารจำพวกอิน ช่วยหยุดการหลั่งของเหลวและเพิ่มน้ำในร่างกาย มักใช้บำบัดอาการเหงื่อออกผิดปกติขณะหลับ ปัสสาวะบ่อย ม้ามพร่อง ตกขาว ร้อนใน อาหารรสเปรี้ยวได้แก่ ลูกเคียมซิก เม็ดบัว ลูกบ๊วย

รสขม เป็นอาหารจำพวกอิน ช่วยขับร้อน สลายชื้น ปรับสภาวะพลังย้อนกลับ มักใช้บำบัดอาการหวัดแดด เป็นไข้ ตามัว ดีซ่าน อาหารรสขมได้แก่ เก๋ากี้ ผักขม มะระ

รสเค็ม เป็นอาหารจำพวกอิน ช่วยระบายและขับของเหลวในร่างกาย บำรุงไตและเลือด มักใช้บำบัดอาการท้องผูก ฝี ตัวบวม ไตพร่อง ขาดเลือด อาหารรสเค็มได้แก่ สาหร่าย ปลิงทะเล