ภาวะหลอดเลือดดำอุดตันในการแพทย์แผนจีน

ภาวะที่เลือดไม่สามารถไหลเวียนได้ตามปกติ เกิดจากลิ่มเลือดอุดตันภายในหลอดเลือดดำส่วนลึกที่ขา ทำให้ปวดขาอย่างมาก ขาบวมแข็งเพียงข้างเดียว มักเป็นบริเวณน่อง มีอาการร้อนที่ขา กดเจ็บตามแนวหลอดเลือดดำที่อุดตัน ผิวหนังเป็นสีแดงหรือสีผิวที่ขาเปลี่ยนแปลงอย่างเห็นได้ชัด อาจสัมพันธ์กับการนั่งเครื่องบินหรือนั่งรถเป็นเวลานาน นั่งนิ่ง ๆ ไม่ขยับขานานเกิน 4 – 8 ชั่วโมง กล้ามเนื้อขาไม่เกิดการหดตัว กลไกการบีบรีดเลือดกลับสู่หัวใจจึงไม่เกิด เลือดไหลเวียนไม่สะดวก เกิดการตกตะกอนในหลอดเลือด กลายเป็นลิ่มเลือดคั่ง จับตัวแข็ง อุดตันบริเวณน่อง (ใต้เข่า) ความน่ากลัวเมื่อเกิดลิ่มเลือดก็คือ  ลิ่มเลือดนั้นสามารถไหลย้อนขึ้นไปยังหัวใจแล้วอาจจะค้างอยู่ที่ปอด ถ้าลิ่มเลือดใหญ่มากพออาจส่งผลให้เลือดไม่ไปเลี้ยงที่ปอดและทำให้เสียชีวิตได้ทันที

อาการ

·       ปวดขามาก หรือตึง มักเป็นปริเวณน่อง
·       ผิวหนังที่ขาบวมแข็ง
·       อาจจะตะคริว ขาชาร่วมด้วย
·       ผิวหนังมีสีดำคล้ำ

หลอดเลือดดำอุดตันในการแพทย์แผนจีน

ในการแพทย์แผนจีนจัดอยู่ในกลุ่มโรค脉痹(ม่ายปี้)  股肿(กู่จ่ง)  เกิดจากเสียชี่กระทำหลอดเลือด ทำให้การไหลเวียนของชี่และเลือดไม่ดี หรือ ร่างกายอ่อนแอ ชี่และเลือดพร่อง ทำให้หลอดเลือดอุดตัน

การรักษาโดยแพทย์แผนจีน

·       ฝังเข็ม
·       รมยา
·       รับประทานยาสมุนไพรจีน

ตัวอย่างกรณีการรักษาหลอดเลือดอุดตันที่เข้ารับการรักษาและได้ผลดี

รหัสผู้ป่วย : HN0171**

ชื่อ : นาง สุกัญญา

เพศ : หญิง

อายุ : 43

เข้ามารักษาเมื่อ:27/08/2023

อาการสำคัญ : ขาซ้ายปวดและบวม 2 สัปดาห์

อาการปัจจุปัน : คนไข้ยืนทำงานเป็นเวลานานประจำ 2 สัปดาห์ก่อนขาซ้ายปวดและบวม แข็ง ปริเวณข้อเท้าอาการปวดหนักที่สุด สีที่ข้อเท้าเปลี่ยน มีอาการชาร่วมด้วยเมื่ออาการหนักขึ้น ขี้หนาว มือเท้าเย็น นอนหลับไม่ดี ทานข้าวได้ปกติ ขับถ่ายได้ปกติ

ประวัติการเจ็บป่วยอดีต : ภูมิแพ้จมูก

การตรวจร่างกาย :

- ลิ้นแดงซีดฝ้าขาวบาง ชีพจรลึกและเล็ก

- กดและเจ็บ ช่วงบริเวณข้อเท้าซ้าย

วิธีการรักษา : ฝังเข็ม และรมยา

ผลการรักษา :

รับการรักษาโดยฝังเข็มและรมยา 1 ครั้งต่อสัปดาห์

หลังจากการรักษาครั้งที่ 1 อาการชาหายไป อาการปวดและบวมหาย 50% มือเท้าเย็นดีขึ้น นอนหลับดีขึ้น

หลังจากการรักษาครั้งที่ 2  อาการปวดและบวมหาย 80% นอนหลับได้ปกติ ขี้หนาวดีขึ้น

หลังจากการรักษาครั้งที่ 3 อาการต่างๆหายไป สีผิวปริเวณขาซ้ายที่เปลี่ยนไปเริ่มกลับมาใกล้เคียงปกติ รักษาซ้ำเพื่อไม่ให้อาการกลับมา

------------------------

บทความโดย

แพทย์จีน วทัญญู วิจิตรธงชัย（หมอจีน เฮย เจ๋อ วัง）

黑泽汪 中医师

TCM. Dr. Watanyu Wijitthongchai

อ้างอิง

1. 深静脉血栓形成的诊断和治疗指南（第三版）, 中华医学会外科学, 2017-12

2. การฝังเข็ม-รมยา กรมพัฒนาการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก กระทรวงสาธารณสุข พ.ศ.2551