แข็งแรงต้านภัย...ทำได้ด้วยตัวเรา

แพทย์แผนจีนให้ความสำคัญที่ “ ป้องกันและฟื้นฟู”  ในสถานการณ์โควิด 19

           สถานการณ์ไวรัสโคโรน่าสายพันธุ์ใหม่ 2019 ที่แพร่ระบาดหนักในประเทศจีนสามารถควบคุมได้อย่างรวดเร็วและมีประสิทธิภาพ  เกิดจากความร่วมมือกันระหว่างการแพทย์แผนปัจจุบันและการแพทย์แผนจีน   มีจำนวนผู้ป่วยที่มีผลการรักษาหายมากกว่าร้อยละ 90    แน่นอนว่าในขั้นตอนการตรวจคัดกรองวินิจฉัย  การควบคุมความปลอดภัย  ตลอดจนการดูแลผู้ป่วยติดเชื้อจะใช้เครื่องมืออุปกรณ์ของแพทย์แผนปัจจุบันเป็นหลัก  โดยจากการรายงานของทบวงการแพทย์แผนจีนแห่งชาติและรัฐบาลจีนได้กล่าวว่า ในการรักษานั้นผู้ป่วยในกลุ่มที่เริ่มมีอาการและกลุ่มผู้ป่วยฟื้นฟูจะใช้การรักษาด้วยแพทย์แผนจีนเป็นหลักตั้งแต่ต้น   บรรเทารักษาอาการ ป้องกันหรือชะลอไม่ให้อาการหนักขึ้นได้ดีในช่วงที่รักษา  สำหรับผู้ป่วยกลุ่มอาการหนักและอาการวิกฤต  จะใช้วิธีรักษาแบบผสมผสานระหว่างการแพทย์แผนปัจจุบันกับการแพทย์แผนจีน เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการรักษา  ลดอัตราการเสียชีวิต และช่วยให้ผู้ป่วยฟื้นตัวเร็วยิ่งขึ้น

            ดังคำกล่าวโบราณในคัมภีร์เน่ยจิงที่ว่า “แพทย์ที่ดีจะต้องรักษาก่อนที่จะเจ็บป่วย (上工治未病) ” นั่นหมายรวมถึงการป้องกันก่อนที่จะเกิดโรค  เมื่อเป็นโรคแล้วก็ต้องป้องกันไม่ให้เปลี่ยนหรือพัฒนาโรคให้เป็นหนัก  และเมื่อโรคเปลี่ยนไปแล้วก็ต้องป้องกันไม่ให้พัฒนาต่อ  ส่วนในการรักษาด้วยการแพทย์แผนจีนนั้น มีจุดเด่นคือต้องทำการตรวจวินิจฉัยผู้ป่วยแต่ละคน แล้วให้ยารักษาเฉพาะบุคคล 1 คน ต่อ 1 ตำรับ เนื่องจากสภาพร่างกายแต่ละคนไม่เหมือนกัน

           สำหรับในช่วงที่ฟื้นฟู แพทย์แผนจีนยังคงดูแลอย่างต่อเนื่องเพราะจุดนี้สำคัญมาก  เนื่องจากเป็นที่ทราบกันดีว่าไวรัสตัวนี้อนุภาพทำลายรุนแรงมากส่งผลกระทบต่อร่างกายทั่วทุกระบบ ผู้ป่วยส่วนใหญ่หลังจากที่รักษาหายแล้ว มักพบว่ายังมีอาการอื่น ๆ หลงเหลือ เช่น เหนื่อยอ่อนเพลีย เบื่ออาหาร ใจสั่น หายใจสั้น หายใจได้ไม่ลึก  นอนไม่หลับ มีภาวะเครียด ซึมเศร้า เป็นต้น   อาการเหล่านี้ สามารถใช้การรักษาด้วยศาสตร์แพทย์แผนจีนซึ่งได้ผลดี  นอกจากจะฝังเข็ม และทานยาสมุนไพรจีนตามแพทย์สั่งแล้ว  ยังสามารถใช้วิธีการออกกำลังกาย รำไทเก็ก ปาต้วนจิ่น หรือการทานอาหารเป็นยาก็สามารถช่วยฟื้นฟูร่างกายได้เช่นเดียวกัน  สำหรับผู้ที่เนื้อปอดเสียหายไปแล้วการรับประทานยาจีนจะช่วยลดการอักเสบและช่วยซ่อมแซมให้เนื้อปอดมีสภาพที่ดีขึ้น

            การเลือกทานอาหารเป็นยานั้นเราสามารถทำง่าย ๆ จากที่บ้านด้วยตัวเอง เพื่อป้องกัน สำหรับผู้ที่มีสุขภาพดี ผู้ที่มีการติดต่อใกล้ชิดกับบุคคลหรือบริเวณที่เป็นกลุ่มเสี่ยง  และยังช่วยฟื้นฟูผู้ป่วยหลังการรักษา  ซึ่งสามารถเลือกให้เหมาะสมกับสภาพร่างกายแต่ละบุคคลได้ดังนี้

(1) แข็งแรงต้านภัย...ทำได้ด้วยอาหาร

1.กลุ่มคนที่มีพื้นฐานร่างกายสมดุล

เหมาะสำหรับกลุ่มคนที่สุขภาพค่อนข้างแข็งแรง  ไม่มีโรคประจำตัว ไม่มีอาการ  หรือไม่เป็นคนธาตุร้อนหรือเย็นจนเกินไป

1.1 ซุปหมูตุ๋นถั่วดำ (ซุปกุลทมิฬชี้นภา)

ส่วนประกอบ (ปริมาณสำหรับ3คน)
-    ถั่วเหลือง 50 กรัม 
-    ถั่วดำ 50 กรัม 
-    ขู่ซิ่งเหริน (นำเปลือกออก) ทุบละเอียด15 กรัม 
-    เนื้อหมูไม่ติดมัน 250 กรัม 
-    ผิวส้มจีน 10 กรัม 
-    ขิงสด 30 กรัม 
-    จื่อซูเยี่ย 10 กรัม (แนะนำเป็นใบสด)

วิธีการต้ม
แช่ถั่วเหลือง 50 กรัม ถั่วดำ 50 กรัม ในน้ำสะอาด 30 นาที  จากนั้นนำเนื้อหมูมาล้างทำความสะอาด  และหั่นเป็นชิ้นพอดีคำ  นำห่อสมุนไพร ถั่วเหลือง ถั่วดำ และขิงสดใส่ลงหม้อ เติมน้ำ 1500 มล. ตั้งไฟแรงต้มน้ำให้เดือด  หรี่เป็นไฟอ่อน ต้มต่อไปเรื่อย ๆ เป็นเวลา 30 นาที  จึงค่อยนำเนื้อหมูและใบจื่อซูเย่ที่อยู่ด้านนอกถุง ใส่ลงไปในหม้อ  ต้มต่ออีก 5 นาที  จากนั้นปรุงรสตามใจชอบด้วยซีอิ๊วขาว เกลือ และน้ำตาล

วิธีรับประทาน  :  รับประทานขณะอุ่น 3 ครั้ง ต่อสัปดาห์

สรรพคุณ  

•  เนื้อหมู （猪肉）:  รสหวาน ฤทธิ์สุขุม
   มีสรรพคุณเพิ่มความชุ่มชื้นให้กับลำไส้และกระเพาะอาหาร เพิ่มสารจิน บำรุงชี่ของไต
  
•  ถั่วเหลือง（黄豆）: รสหวาน ฤทธิ์อุ่น เข้าสู่เส้นลมปราณม้ามและ กระเพาะอาหาร 
  มีสรรพคุณบำรุงม้าม กระเพาะอาหาร ช่วยในการขับถ่าย  ขับร้อน        
•  ถั่วดำ（黑豆）:  รสหวาน  ฤทธิ์เย็น  เข้าสู่เส้นลมปราณไต 
   มีสรรพคุณบำรุงไต  ขับลมคลายความร้อน  บำรุงตา
•  ขู่ซิ่งเหริน（苦杏仁）: รสขม  ฤทธิ์อุ่นเล็กน้อย เข้าสู่เส้นลมปราณปอดและลำไส้ใหญ่
  มีสรรพคุณแก้ไอ ขับเสมหะ ทำให้ลำไส้ชุ่มชื้นช่วยในการขับถ่าย  
• ผิวส้มจีน（陈皮）:  รสขม เผ็ด ฤทธิ์อุ่น เข้าสู่เส้นลมปราณปอดและม้าม
  มีสรรพคุณทำให้ปรับการไหลเวียนของชี่ ช่วยให้การทำงานของม้ามดีขึ้น ขับความชื้น ละลายเสมหะ
• ขิงสด（生姜）: รสเผ็ด  ฤทธิ์อุ่น เข้าสู่เส้นลมปราณปอด ม้าม และกระเพาะอาหาร 
  มีสรรพคุณอบอุ่นกระเพาะอาหาร  แก้อาเจียน
•  จื่อซูเยี่ย（紫苏叶）: รสเผ็ด  ฤทธิ์อุ่นเล็กน้อย  เข้าสู่เส้นลมปราณปอดและม้าม 
  มีสรรพคุณขับกระจายลมเย็น  ช่วยให้ชี่ไหลเวียนดีขึ้น  แก้อาเจียน    
  
  ข้อควรระวัง 
  -   สตรีมีครรภ์ไม่ควรรับประทาน
  -   ในผู้ป่วยเบาหวาน ผู้ป่วยโรคเก๊าท์ ไม่ควรรับประทานถั่วเหลือง
  -   ผู้ป่วยมะเร็งควรปรึกษาแพทย์ก่อนรับประทาน    
  
  

ส่วนประกอบ (ปริมาณสำหรับ 1 คน)
-    ข้าวบาร์เล่ย์งอก  คั่ว 5 กรัม 
-    ป๋อเหอ 2 กรัม
-    ขู่ซิ่งเหริน (นำเปลือกออก) ทุบละเอียด 2 กรัม
-    ขิงแก่แห้ง 5 กรัม
-    ตั่งเซิน 2 กรัม
-    ชะเอมเทศผัดน้ำผึ้ง 2 กรัม
-    ใบชาแดง 2 กรัม

สรรพคุณ

• ข้าวบาร์เล่ย์งอกคั่ว (炒麦芽) รสหวาน ฤทธิ์สุขุม เข้าสู่เส้นลมปราณม้าม กระเพาะอาหาร และตับ
  มีสรรพคุณช่วยให้ชี่ไหลเวียนได้ดีขึ้น ช่วยในการย่อยอาหาร  เสริมม้ามช่วยให้เจริญอาหาร 
• ป๋อเหอ（薄荷） มีรสเผ็ด ฤทธิ์เย็น เข้าสู่เส้นลมปราณปอด และตับ ระบายความร้อนในศีรษะและทำให้ตาสว่าง มีสรรพคุณ แก้เจ็บคอ กระทุ้งหัด ปรับการไหลเวียนชี่ของตับ 
• ขู่ซิ่งเหริน（苦杏仁）รสขม ฤทธิ์อุ่นเล็กน้อย เข้าสู่เส้นลมปราณปอดและ ลำไส้ใหญ่
  มีสรรพคุณแก้ไอ ขับเสมหะ ช่วยในการขับถ่าย 
• ขิงแก่แห้ง（干姜） รสเผ็ด ฤทธิ์ร้อน เข้าสู่เส้นลมปราณม้าม กระเพาะอาหาร ไต หัวใจ และปอด มีฤทธิ์อบอุ่นม้าม ปอดและกระเพาะอาหาร ฟื้นฟูหยาง ทะลวงเส้นลมปราณ สลายของเหลวที่คั่งค้างในร่างกาย 
• ชะเอมเทศผัดน้ำผึ้ง（炙甘草）รสอมหวาน ฤทธิ์อุ่น เข้าสู่เส้นลมปราณหัวใจ ปอด ม้าม และกระเพาะอาหาร  มีสรรพคุณบำรุงม้ามและกระเพาะอาหาร เสริมชี่ ทำให้การเต้นของชีพจรมีแรงและกลับคืนสภาพปกติ 
•  ใบชาแดง（红茶）รสขม หวาน ฤทธิ์ค่อนข้างอุ่น ช่วยย่อยอาหาร ช่วยให้อยากอาหาร ขับปัสสาวะ ลดบวม ส่งเสริมการทำงานของหัวใจ
  
  ข้อควรระวัง 
  - ไม่เหมาะสำหรับเด็กที่มีอายุต่ำกว่า 7 ปี

ส่วนประกอบ  (ปริมาณสำหรับ3คน)
-    ถั่วดำ 50 กรัม
-    ถั่วเหลือง 50 กรัม
-    เนื้อไก่ 250 กรัม
-    จื่อซูเยี่ย 15 กรัม (แนะนำใช้ใบสด) 
-    หัวของต้นหอม เฉพาะส่วนสีขาวของต้นหอม 3-4ก้าน
-    ขิงสด 50 กรัม (หั่นเป็นแว่น)  
-    เฉ่าไป๋เปี่ยนโต้ว (ถั่วแปบคั่ว) 30 กรัม  
-    ผิวส้มจีน 10 กรัม
-    พุทราจีน 25 กรัม   
-    ชะเอมเทศ 10 กรัม

วิธีการต้ม :   
- แช่ถั่วเหลือง 50 กรัม ถั่วดำ 50 กรัม ในน้ำสะอาด 30 นาที 
- จากนั้นนำเนื้อไก่มาล้างทำความสะอาด  และหั่นเป็นชิ้นพอดีคำ 
- นำห่อสมุนไพร ถั่วเหลือง ถั่วดำ และขิงสดใส่ลงหม้อ เติมน้ำ 1500 มล.
- ตั้งไฟแรงต้มน้ำให้เดือด  หรี่เป็นไฟอ่อน นำเนื้อไก่ใส่ ต้มต่อไปเรื่อย ๆ เป็นเวลา 30 นาที 
- นำจื่อซูเย่ที่อยู่ด้านนอกถุง ใส่ลงไปในหม้อ  ต้มต่ออีก 5 นาที 
- จากนั้นปรุงรสตามใจชอบด้วยซีอิ๊วขาว เกลือ และน้ำตาล

วิธีการรับประทาน  : รับประทานขณะอุ่น 3 ครั้ง  ต่อสัปดาห์

สรรพคุณ

• ถั่วดำ（黑豆)  รสหวาน  ฤทธิ์เย็น  เข้าสู่เส้นลมปราณไต 
  มีสรรพคุณบำรุงไต  ขับลมคลายความร้อน  บำรุงตา 
• ถั่วเหลือง（黄豆）รสหวาน ฤทธิ์อุ่น เข้าสู่เส้นลมปราณม้ามและกระเพาะอาหาร 
  มีสรรพคุณบำรุงม้าม กระเพาะอาหาร ช่วยในการขับถ่าย  ขับร้อน 
• เนื้อไก่（鸡肉）รสหวาน ฤทธิ์อุ่น เข้าสู่เส้นลมปราณม้ามและกระเพาะอาหาร
  มีสรรพคุณเสริมสร้างชี่ บำรุงสารจิง
• จื่อซูเยี่ย（紫苏叶）รสเผ็ด  ฤทธิ์อุ่นเล็กน้อย  เข้าสู่เส้นลมปราณปอดและม้าม 
  มีสรรพคุณขับกระจายลมเย็น  ช่วยให้ชี่ไหลเวียนดีขึ้น  แก้อาเจียน 
• หัวของต้นหอม （小葱头）รสเผ็ด ฤทธิ์อุ่น เข้าสู่เส้นลมปราณปอดและกระเพาะอาหาร
  ช่วยให้เลือดไหลเวียนดีขึ้น ฆ่าพยาธิ ขับพิษ ขับเหงื่อ และขับกระจายสาเหตุก่อโรคที่ส่วนนอกของร่างกาย
  
• ขิงสด（生姜）รสเผ็ด  ฤทธิ์อุ่น เข้าสู่เส้นลมปราณปอด ม้ามและกระเพาะอาหาร 
  มีสรรพคุณอบอุ่นกระเพาะอาหาร  แก้อาเจียน 
• เฉ่าไป๋เปี่ยนโต้ว หรือ ถั่วแปบคั่ว (炒白扁豆) รสหวาน ฤทธิ์อุ่นเล็กน้อย เข้าสู่เส้นลมปราณม้ามและกระเพาะอาหาร มีสรรพคุณเสริมม้าม แก้ท้องเสีย  
• ผิวส้มจีน （陈皮） รสขม เผ็ด ฤทธิ์อุ่น เข้าสู่เส้นลมปราณปอดและม้าม
  มีสรรพคุณทำให้ปรับการไหลเวียนของชี่ ช่วยให้การทำงานของม้ามดีขึ้น ขับความชื้น ละลายเสมหะ 
• พุทราจีน（大枣）รสหวาน  ฤทธิ์อุ่น  เข้าสู่เส้นลมปราณม้าม และกระเพาะอาหาร 
  มีสรรพคุณเสริมบำรุงชี่ บำรุงกระเพาะอาหารและม้าม  บำรุงเลือด สงบจิตใจ 
• ชะเอมเทศ（甘草）รสหวาน ฤทธิ์สุขุม เข้าสู่เส้นลมปราณม้ามและกระเพาะอาหาร
  มีสรรพคุณ บำรุงม้าม หล่อเลี้ยงชี่ ขับเสมหะ แก้ไอ บรรเทาปวด ขับพิษร้อน
  

 ข้อควรระวัง 
-   สตรีมีครรภ์ไม่ควรรับประทาน
-   ในผู้ป่วยเบาหวาน ผู้ป่วยโรคเก๊าท์ ไม่ควรรับประทานถั่วเหลือง
-   ผู้ป่วยมะเร็งควรปรึกษาแพทย์ก่อนรับประทาน

2.2 ชาขิงเก๋ากี้พุทราจีน (ชาบูรพาบ่พ่าย)

ส่วนประกอบ (ปริมาณสำหรับ 1 คน) 
-     ขิงแก่แห้ง   10 กรัม หั่นเป็นแว่น
-     เก๋ากี้  3 กรัม
-     พุทราจีน  10 กรัม หั่นเป็นชิ้น
-     ใบชาแดง  3 กรัม

สรรพคุณ

• ขิงแก่แห้ง（干姜）รสเผ็ด ฤทธิ์ร้อน เข้าสู่เส้นลมปราณม้าม กระเพาะอาหาร ไต หัวใจ และปอด
  มีสรรพคุณอบอุ่นม้าม ปอดและกระเพาะอาหาร ฟื้นฟูหยาง ทะลวงเส้นลมปราณ สลายของเหลวที่คั่งค้างในร่างกาย
•  เก๋ากี้ （枸杞子）รสหวาน ฤทธิ์สุขุม เข้าสู่เส้นลมปราณตับและไต  บำรุงตับและไต
  เสริมสารจิงช่วยให้มองเห็นชัดขึ้น
• พุทราจีน（大枣）รสหวาน  ฤทธิ์อุ่น  เข้าสู่เส้นลมปราณม้าม และกระเพาะอาหาร 
  มีสรรพคุณเสริมบำรุงชี่ บำรุงกระเพาะอาหารและม้าม  บำรุงเลือด สงบจิตใจ 
• ใบชาแดง（红茶）รสขม หวาน ฤทธิ์ค่อนข้างอุ่น
  ช่วยย่อยอาหาร ช่วยให้อยากอาหาร ขับปัสสาวะ ลดบวมส่งเสริมการทำงานของหัวใจ
  
  ** ในทางการแพทย์แผนจีนขิงสดและขิงแก่แห้งมีสรรพคุณที่ต่างกัน และขิงแก่แห้งในยาจีนมิใช่การนำขิงสดมาตากให้แห้ง แต่มีกรรมวิธีการปลูกและเก็บเกี่ยวที่แตกต่างกัน โดยในกรณีที่ไม่สามารถหาขิงแก่แห้งได้ สามารถใช้ขิงสดตากแห้งมาใช้ทดแทนในชาสูตรนี้ได้ ** 
  

ส่วนประกอบ (ปริมาณสำหรับ 3คน)
-     ถั่วเหลือง 50 กรัม
-     ฟักเขียว 200 กรัม
-     ข้าวโพด 1 ฝัก
-     มะเขือเทศ 4 ลูก
-     หัวหอม ครึ่งลูก
-     ขู่ซิงเหริน (นำเปลือกออก) ทุบละเอียด 15 กรัม 
-     ขิงสด (หั่นเป็นแว่น) 30 กรัม
-     ลูกเดือย 15 กรัม
-     ผิวส้มจีน  5 กรัม
-     หลูเกิน 15 กรัม 
-     ชะเอมเทศ 5 กรัม

สรรพคุณ

• ถั่วเหลือง（黄豆）รสหวาน ฤทธิ์สุขุม เข้าสู่เส้นลมปราณม้าม และลำไส้ใหญ่
  มีสรรพคุณบำรุงม้าม เพิ่มความชุ่มชื่นลดบวม ระบายความร้อน บำรุงชี่ 
• ฟักเขียว （冬瓜） รสหวาน ฤทธิ์เย็น เข้าสู่เส้นลมปราณปอด และกระเพาะปัสสาวะ
  มีสรรพคุณแก้ร้อนในกระหายน้ำ ขับปัสสาวะ ลดบวม 
• มะเขือเทศ （番茄）รสหวาน เปรี้ยว ฤทธิ์เย็น
  มีสรรพคุณบำรุงกระเพาะอาหาร ช่วยย่อย เพิ่มสารน้ำแก้กระหาย  ขับปัสสาวะ ลดความร้อน 
• หัวหอมใหญ่ （大洋葱）รสหวาน เผ็ด ฤทธิ์อุ่น 
  มีสรรพคุณแก้หวัดจากการกระทบลมเย็น ขับเสมหะ ขับปัสสาวะ บำรุงกระเพาะอาหาร
• ข้าวโพด (玉米)  รสหวาน ฤทธิ์สุขุม เข้าสู่เส้นลมปราณตับ ไต และ กระเพาะปัสสาวะ
  มีสรรพคุณขับปัสสาวะลดบวม บำรุงม้ามขับชื้น ลดความร้อนชื้น
• ขู่ซิ่งเหริน（苦杏仁）รสขม  ฤทธิ์ค่อนข้างอุ่น เข้าสู่เส้นลมปราณปอด และลำไส้ใหญ่
  มีสรรพคุณแก้ไอ ขับเสมหะ ช่วยในการขับถ่าย
• ขิงสด（生姜）รสเผ็ด ฤทธิ์อุ่น เข้าสู่เส้นลมปราณปอด ม้าม และ กระเพาะอาหาร
  มีสรรพคุณ ขับความเย็น อุ่นร่างกายส่วนกลาง แก้คลื่นไส้ อุ่นปอด แก้ไอ ทั้งยังขิงเป็นยาที่สำคัญในการรักษาอาการคลื่นไส้อาเจียนได้อีกด้วย
• ลูกเดือย（薏苡仁）รสหวาน ฤทธิ์เย็น เข้าสู่เส้นลมปราณม้าม กระเพาะ และปอด
  มีสรรพคุณขับน้ำลดบวม ลดชื้น บำรุงม้าม ระบายความร้อน ขับพิษ
• เฉินผี หรือผิวส้มจีน（陈皮） รสขม เผ็ด ฤทธิ์อุ่น เข้าสู่เส้นลมปราณปอด และม้าม
  มีสรรพคุณทำให้ชี่ไหลเวียนสะดวก เสริมบำรุม้าม สลายความชื้น ขับเสมหะ
• หลู่เกิน（芦根）รสหวาน ฤทธิ์เย็น เข้าสู่เส้นลมปราณปอด และกระเพาะอาหาร 
  มีสรรพคุณ ระบายความร้อนและไฟ เพิ่มสารน้ำ แก้กระหาย แก้คลื่นไส้ ขับปัสสาวะ 
• ชะเอมเทศ（甘草）รสหวาน ฤทธิ์สุขุม เข้าสู่เส้นลมปราณม้าม และกระเพาะอาหาร
  สรรพคุณ บำรุงม้าม หล่อเลี้ยงชี่ ขับเสมหะ แก้ไอ บรรเทาปวด ขับพิษร้อน

วิธีการต้ม
- ต้มน้ำ 1,500 มล. จนเดือด ใส่ถั่วเหลือง 50 กรัม  และ ลูกเดือย 50 กรัม ต้มให้นิ่ม
- ใส่ถุงสมุนไพรจีนลงไปในหม้อต้ม ใส่หัวหอม ครึ่งลูก ข้าวโพด 1 ฝัก หั่นเป็น 3 ท่อน ต้มจนเดือด 15-20 นาที  
- ปรุงรสตามใจชอบด้วยซีอิ๊วขาว เกลือ และน้ำตาล ใส่ฟักเขียว ต้มต่อ 5 นาที  
- ใส่มะเขือเทศ  4 ลูก ขิงสด 30 กรัม  ต้มต่ออีก 5 นาที

วิธีการรับประทาน รับประทานขณะอุ่น 3 ครั้ง ต่อสัปดาห์

ข้อควรระวัง 
-    สตรีมีครรภ์ไม่ควรรับประทาน
-    ในผู้ป่วยเบาหวาน ผู้ป่วยโรคเก๊าท์ ไม่ควรรับประทานถั่วเหลือง
-     ผู้ป่วยมะเร็งควรปรึกษาแพทย์ก่อนรับประทาน

3.2 จินจินฉา



    แนะนำสูตรโดยสำนักงานคณะกรรมการวางแผนสุขภาพและครอบครัวนครเซินเจิ้น สาธารณรัฐประชาชนจีน และปรับสูตรให้เข้ากับภูมิอากาศในประเทศไทย

ส่วนประกอบ (ปริมาณสำหรับ 1 คน)

-         หวงฉี 3 กรัม
-         เฉ่าไป๋จู๋ 3 กรัม
-         ฝางเฟิง 2 กรัม
-         ฮั่วเซียง 2 กรัม
-         เพ่ยหลัน 2 กรัม
-         ดอกสายน้ำผึ้ง 2 กรัม
-         เหลียนเฉียว 2 กรัม
-         ป่านหลานเกิน 2 กรัม
-         เฉ่าม่ายหยา 2 กรัม
-         ชะเอมเทศ 2 กรัม

สรรพคุณ

• หวงฉี (黄芪) มีรสหวาน ฤทธิ์อุ่นเล็กน้อย เข้าสู่เส้นลมปราณปอด และม้าม  
  มีสรรพคุณบำรุงชี่ ระงับเหงื่อ ขับปัสสาวะลดอาการบวม เพิ่มสารจินสร้างเลือด ทำให้ชี่ไหลเวียน ระงับปวด ช่วยรักษาบาดแผลและสร้างเนื้อเยื่อ 
• เฉ่าไป๋จู๋ (炒白术) มีรสขมและหวาน ฤทธิ์อุ่น เข้าสู่เส้นลมปราณม้ามและกระเพาะอาหาร
  มีสรรพคุณเสริมม้ามและบำรุงชี่ ขจัดความชื้นและขับปัสสาวะ 
• ฝางเฟิง (防风) มีรสเผ็ดและหวาน ฤทธิ์อุ่นเล็กน้อย เข้าสู่เส้นลมปราณกระเพาะปัสสาวะ ตับ และม้าม
  มีสรรพคุณ กระจายลมเพื่อขับกระจายสาเหตุก่อโรคที่ส่วนนอกของร่างกาย ขับความชื้น ระงับปวด ระงับการชัก
• ฮั่วเซียง (藿香) มีรสเผ็ด ฤทธิ์อุ่นเล็กน้อย เข้าสู่เส้นลมปราณม้าม กระเพาะอาหารและปอด  กลิ่นหอมระเหยจะช่วยขับความชื้น ปรับสมดุลจงเจียว แก้อาเจียน แก้ไข้ที่เกิดจากการกระทบความร้อนชื้น
• เพ่ยหลัน (佩兰) มีรสเผ็ด ฤทธิ์สุขุม เข้าสู่เส้นลมปราณม้าม กระเพาะอาหารและปอด  กลิ่นหอมระเหยจะช่วยขับความชื้น ปรับสมดุลจงเจียว แก้อาเจียน แก้ไข้ที่เกิดจากการกระทบความร้อนชื้น 
• ดอกสายน้ำผึ้ง (金银花) มีรสหวาน ฤทธิ์เย็น เข้าสู่เส้นลมปราณปอด หัวใจ และกระเพาะอาหาร  ขจัดความร้อนและขับพิษ กระจายลมร้อน 
• เหลียนเฉียว (连翘) มีรสขม ฤทธิ์เย็นเล็กน้อย เข้าสู่เส้นลมปราณปอด หัวใจ และลำไส้เล็ก ขจัดความร้อนและขับพิษ ลดบวม ลดการอุดกั้น และกระจายลมร้อน
• ป่านหลานเกิน (板蓝根) มีรสหวาน ฤทธิ์สุขุม เข้าสู่เส้นลมปราณม้าม กระเพาะอาหาร และตับ ระบายความร้อน ขับพิษ ระบายความร้อนในเลือด บรรเทาอาการระคายคอ 
• เฉ่าม่ายหยา (炒麦芽) มีรสหวาน ฤทธิ์สุขุม เข้าสู่เส้นลมปราณม้าม กระเพาะอาหาร และตับ
  มีสรรพคุณช่วยให้ชี่ไหลเวียนได้ดีขึ้น ช่วยย่อยอาหาร แก้อุจจาระเหลวเป็นประจำ ช่วยหย่านม  
• ชะเอมเทศ (甘草) มีรสหวาน ฤทธิ์สุขุม เข้าสู่เส้นลมปราณหัวใจ ปอด ม้าม และกระเพาะอาหาร
  มีสรรพคุณระบายความร้อน ขับพิษ แก้ไอ ขับเสมหะ  มักใช้ในตำรับยาแก้ไอที่มีเสมหะร้อน คอบวมอักเสบ พิษจากฝีแผล หรือพิษจากยาและอาหาร

ข้อควรระวัง 
- สตรีมีครรภ์และอยู่ระหว่างการมีประจำเดือนไม่ควรรับประทาน
- หากเกิดอาการแพ้ ควรงดการใช้ทันที


(2)แข็งแรงต้านภัย...ทำได้ด้วยการฟื้นฟูที่ดี

       ผู้ป่วยควรรับประทานอาหารอ่อนและรสจืด หลังจากที่ฟื้นตัวจากการเจ็บป่วย ฝ้าบนลิ้นจะค่อย ๆ จางหายไป ปัสสาวะเปลี่ยนจากสีเหลืองเป็นสีจางใส  ค่อยๆปรับการรับประทานอาหารประเภทธัญพืช  เริ่มจากโจ๊กใสค่อย ๆ เปลี่ยนเป็นข้น และอาจใช้อาหารที่มีสรรพคุณเป็นยาบางชนิดสำหรับทำเป็นโจ๊กหรือข้าวต้ม  เช่น

• ใบบัว (荷叶) รสขม ฤทธิ์สุขุม เข้าสู่เส้นลมปราณม้าม กระเพาะอาหารและตับ
  สรรพคุณระบายความร้อน ขับความชื้น ทำให้เลือดเย็น ห้ามเลือด
• ใบไผ่ (竹叶) รสหวาน จืด ฤทธิ์เย็น เข้าสู่เส้นลมปราณปอด หัวใจและกระเพาะอาหาร
  สรรพคุณระบายความร้อน แก้ร้อนใน แก้กระหายน้ำ ขับปัสสาวะ 
• หลูเกิน（芦根）รสหวาน ฤทธิ์เย็น เข้าสู่เส้นลมปราณปอด และกระเพาะอาหาร 
  มีสรรพคุณ ระบายความร้อนและไฟ เพิ่มสารน้ำ แก้กระหาย แก้คลื่นไส้ ขับปัสสาวะ  
• ข้อเหง้าบัวหลวง (藕节) รสหวาน ฝาด ฤทธิ์สุขุม เข้าสู่เส้นลมปราณปอด ตับ และกระเพาะอาหาร
  สรรพคุณขับพิษ ห้ามเลือด สลายเลือดคั่ง 
• ฟักเขียว (冬瓜) รสหวาน ฤทธิ์เย็น เข้าสู่เส้นลมปราณปอด ลำไส้ใหญ่ และกระเพาะปัสสาวะ 
  สรรพคุณแก้ร้อนในกระหายน้ำ ขับปัสสาวะ

ผู้ที่มีม้ามและกระเพาะอาหารอ่อนแอ
ในผู้ที่มีม้ามและกระเพาะอาหารอ่อนแอ สามารถทำโจ๊กบำรุงม้าม ขับความชื้น เพิ่มความอยากอาหารที่ประกอบไปด้วย

• ลูกเดือย (薏苡仁) รสหวาน จืด ฤทธิ์เย็น เข้าสู่เส้นลมปราณม้าม กระเพาะอาหาร และปอด
  สรรพคุณขับน้ำและความชื้น เสริมบำรุงม้าม ขับพิษ แก้ท้องเสีย
• เมล็ดบัว (莲子) รสหวาน ฝาด  ฤทธิ์สุขุม เข้าสู่เส้นลมปราณม้าม ไต และหัวใจ
  สรรพคุณช่วยเสริมบำรุงม้าม ไต และหัวใจ แก้ท้องเสีย ช่วยสงบจิตใจ 
• ผิวส้มจีน（陈皮）รสขม เผ็ด ฤทธิ์อุ่น เข้าสู่เส้นลมปราณปอดและม้าม
  มีสรรพคุณทำให้ชี่ไหลเวียนสะดวก เสริมม้าม สลายความชื้น ขับเสมหะ  
• เชี่ยนสือ (芡实) รสหวาน ฝาด ฤทธิ์สุขุม เข้าสู่เส้นลมปราณม้ามและไต
  มีสรรพคุณ เสริมบำรุงม้ามและไต ขับความชื้น ช่วยควบคุมปัสสาวะ   

ผู้ที่มีอาการนอนไม่หลับ
ในผู้ป่วยที่มีอาการนอนไม่หลับ สามารถทำโจ๊กที่ประกอบไปด้วย 

• ไป่เหอ (百合) รสหวานอมขม ฤทธิ์เย็น เข้าสู่เส้นลมปราณหัวใจและปอด
  สรรพคุณเสริมสร้างสารน้ำเพิ่มความชุ่มชื้นแก่ปอด  ช่วยสงบจิตใจ  
• เมล็ดบัว (莲子) รสหวาน ฝาด ฤทธิ์สุขุม เข้าสู่เส้นลมปราณม้าม ไต และหัวใจ
  สรรพคุณช่วยเสริมบำรุงม้าม ไต และหัวใจ แก้ท้องเสีย ช่วยสงบจิตใจ 
• เก๋ากี้ (枸杞子) รสหวาน ฤทธิ์สุขุม เข้าสู่เส้นลมปราณตับและไต
  สรรพคุณเสริมบำรุงตับและไต บำรุงร่างกายและสายตา  ซึ่งนอกจากเสริมม้ามแล้วยังสามารถสงบจิตใจช่วยเสริมการนอนหลับได้ดีอีกด้วย
  

ข้อควรระวัง
      ผู้ป่วยที่อาการหายดีแล้วในระยะแรก แต่ม้ามและกระเพาะอาหารยังไม่ฟื้นฟูเป็นปกติ ควรหลีกเลี่ยงรับประทานอาหารมัน อาหารหวาน อาหารรสจัด อาหารจำพวกผลไม้ ผักสด น้ำเย็น น้ำแข็ง รวมไปถึงอาหารย่อยยากต่าง ๆเพราะจะทำให้ม้ามและกระเพาะอาหารทำงานหนักมากขึ้น ฝ้าบนลิ้นก็จะกลับมาหนาตัวขึ้นอีก ซึ่งจะส่งผลต่อสุขภาพโดยรวม

การติดตามผล และ ข้อปฏิบัติตัวเพิ่มเติมหลังผู้ป่วยออกจากโรงพยาบาลแล้ว

1. ให้ความสำคัญกับระดับความรุนแรงของอาการเจ็บป่วยของผู้ป่วย และแผนการรักษาในขณะที่รักษาตัวในโรงพยาบาล เพื่อเป็นแนวทางในการรักษาอย่างต่อเนื่องหลังจากออกจากโรงพยาบาลแล้ว เพื่อการฟื้นฟูอย่างมีประสิทธิภาพ

2. ผู้ป่วยในระยะฟื้นฟูหลังจากออกจากโรงพยาบาลแล้วมักจะมีภูมิคุ้มกันค่อนข้างต่ำ ทำให้มีความเสี่ยงต่อการติดเชื้อได้ง่าย ดังนั้นควรสวมหน้ากากอนามัยและตรวจสอบสุขภาพตนเองต่อเนื่องเป็นระยะเวลา 14 วันหลังออกจากโรงพยาบาล

3. ผู้ป่วยควรระมัดระวังเรื่องสุขอนามัยส่วนบุคคล ทำการฆ่าเชื้อและทำความสะอาดของใช้ในบ้านและสิ่งของพกพา 

4. ควรอาศัยอยู่ในห้องเดี่ยวที่มีการระบายอากาศได้ดี หากอยู่ในห้องปิดอาจมีการเปิดหน้าต่างเพื่อระบายอากาศ
วันละ 2 ครั้ง ครั้งละ 30 นาที  ลดการสัมผัสใกล้ชิดกับสมาชิกในครอบครัว กินร้อน แยกจานและ ช้อนส้อม และควรใช้เครื่องมือทำความสะอาดส่วนตัว หมั่นล้างมือให้สะอาด หลีกเลี่ยงกิจกรรมนอกเคหะสถาน

5. ควรได้รับการฝึกอบรมการฟื้นฟูสมรรถภาพร่างกาย หรือการออกกำลังกายอย่างเหมาะสมตั้งแต่ช่วงแรกเพื่อกระตุ้นการฟื้นฟู เช่น การรำไทเก็ก ปาต้วนจิ่น เป็นต้น

6. ควรกลับไปตรวจซ้ำอีกครั้งในสัปดาห์ที่ 2 และสัปดาห์ที่ 4 หลังออกจากโรงพยาบาล เพื่อให้แน่ใจว่าหายดีและไม่กลับมาเป็นซ้ำ

**หมายเหตุ หากไม่แน่ใจสภาพร่างกายของตนเองว่าอยู่ในกลุ่มไหน ควรปรึกษาแพทย์แผนจีนที่มีใบประกอบโรคศิลปะที่ถูกต้องตามกฎหมายก่อนรับประทาน

(3) แข็งแรงต้านภัย...ทำได้ง่ายๆ

1.การจุดกำยานยาจีน




   ใช้ อ้ายเถียว (艾条) 100 ตารางเมตร ต่อ 1 แท่ง หรือใช้สมุนไพร ชังจู๋ (苍术) 1 กรัมต่อ 1 ตารางเมตร เตรียมโดยการนำไปแช่ในแอลกอฮอล์ 95% ให้ท่วม ทิ้งไว้ 24 ชั่วโมง แล้วนำมาจุด โดยใส่ในภาชนะที่ทนความร้อนนำมาจุดกำยาน รอให้เปลวไฟสงบก่อนออกจากห้อง อบไว้ภายในห้อง 1 - 2 ชั่วโมง ขณะเผากำยานไม่ควรให้มีคนหรือสัตว์เลี้ยงอยู่ในห้อง หลังเผาเสร็จควรเปิดหน้าต่างให้อากาศระบาย

- จางจ้งจิ่ง (张仲景) หนึ่งในปรมาจารย์แห่งแพทย์แผนจีนในยุคก่อนได้กล่าวไว้ว่า "ชังจู๋สามารถฆ่าเชื้อในอากาศ ทุกบ้านสามารถจุดชังจู๋เพื่อฆ่าเชื้อ จะช่วยป้องกันการระบาดของโรคระบาด"

**มีงานวิจัยจาก Guangxi University of Science and Technology ศึกษาเปรียบเทียบประสิทธิผลการจุดรมควันอ้ายเยี่ยชังจู๋กับการใช้หลอดแสงยูวีที่สามารถฆ่าเชื้อจุลินทรีย์ในอากาศได้ พบว่าสามารถฆ่าเชื้อจุลินทรีย์ในอากาศได้

สรรพคุณ

• อ้ายเยี่ย (艾叶) ช่วยขับไล่ความเย็น ทำให้เลือดลมไหลเวียน อบอุ่นเส้นลมปราณ บำรุงพลังหยางในร่างกาย
• ชังจู๋ (苍术) ช่วยขับความชื้น บำรุงม้าม ขับกระจายลมเย็น

2.สำหรับกลุ่มคนที่มาภาวะมือเท้าเย็นเป็นประจำ

   สามารถแช่มือแช่เท้าด้วยน้ำอุ่น ที่ผสม อ้ายเยี่ย (艾叶) 50 กรัม ชิงเฮา (青蒿) 50 กรัม ขิงสด (生姜) 50 กรัม ชังจู๋ (苍术) 30 กรัม ด้วยน้ำ 4000 - 5000 มิลลิลิตร ต้มไฟแรงน้ำให้เดือด จากนั้นลดไฟอ่อนต้มต่ออีก 15 นาที รอให้อุณหภูมิน้ำเหลือ 45 องศา แล้วค่อยนำน้ำมาแช่เท้า อุณหภูมิน้ำไม่ควรต่ำกว่า 35 องศา หรือเมื่อน้ำเย็นให้ยกเท้าขึ้น   

สรรพคุณ

• ชิงเฮา (青蒿) มีสรรพคุณทางยา คือระบายความร้อน ลดความร้อนในร่างกาย ขับลม แก้คัน  
• ขิงสด (生姜) มีสรรพคุณไล่ความเย็น ขับเหงื่อ บำรุงกระเพาะอาหาร ม้าม แก้อาการคลื่นไส้
• อ้ายเยี่ย (艾叶) มีสรรพคุณขับไล่ความเย็น ทำให้เลือดลมไหลเวียน อบอุ่นเส้นลมปราณ เพิ่มพลังหยางในร่างกาย
• ชังจู๋ (苍术) สรรพคุณ ขับความชื้น บำรุงม้าม ขับกระจายลมเย็น

3. ถุงหอม




      ใช้ส่วนผสมของ ชังจู๋ (苍术) โกฐสอ (白芷) สือชางผู  (石菖蒲) ชวนซฺยง (川芎) เซียงฟู่  (香附)  ซินอี๋ฮวา  (辛夷花) อู๋จูยฺหวี (吴茱萸 ) ฮั่วเซียง (藿香) อ้ายเยี่ย (艾叶) ปริมาณพอเหมาะ บดให้ละเอียด ใส่ในถุง ตั้งไว้กลางบ้าน

สรรพคุณ

• อ้ายเยี่ย (艾叶) ช่วยขับไล่ความเย็น ทำให้เลือดลมไหลเวียน อบอุ่นเส้นลมปราณ เพิ่มพลังหยางในร่างกาย
• ชังจู๋ (苍术) มีสรรพคุณขับความชื้น บำรุงม้าม ขับกระจายลมเย็น 
• โกฐสอ (白芷) มีสรรพคุณ บรรเทาอาการหวัดจากการกระทบลมเย็นภายนอก บรรเทาอาการปวดศีรษะ ปวดฟัน ลดอาการคัดจมูก 
• สือชางผู  (石菖蒲) ปลุกสมอง สงบจิตใจ 
• ชวนซฺยง (川芎) ช่วยปรับการไหลเวียนของเลือดและชี่ ขับลม แก้ปวด
• เซียงฟู่  (香附)  ช่วยปรับการไหลเวียนของชี่ แก้ปวด
• ซินอี๋ฮวา  (辛夷花) มีกลิ่นหอม ขจัดลม ทะลวงทวารจมูก ช่วยรักษาอาการปวดศีรษะ และไซนัสได้ดี
• อู๋จูยฺหวี (吴茱萸 ) ขับไล่ความเย็น เสริมหยาง แก้ปวด แก้ท้องเดิน
• ฮั่วเซียง (藿香)  มีกลิ่นหอมขับความชื้น แก้ไข้ที่เกิดจากการกระทบความร้อนชื้น แก้อาเจียน
  
  
  สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ ฝ่ายเภสัชกรรม
  LINE Official : @pharmacytcm
  
  
  แหล่งที่มาหลัก
  
  1. 广东省中医药局发布《广东省新冠肺炎中医治未病指引》
   ประกาศเรื่อง <แนวทางการป้องกันก่อนเกิดโรคติดเชื้อไวรัสโคโรน่าสายพันธ์ใหม่ของมณฑลกวางตุ้ง> ออกโดย ทบวงการแพทย์แผนจีนแห่งมณฑลกวางตุ้ง
  
  2.北京市中医药管理局发布《北京市新型冠状病毒肺炎恢复期中医康复指导建议（试行）》ประกาศเรื่อง <แนวทางการใช้ศาสตร์การแพทย์แผนจีนในการฟื้นฟูผู้ป่วยติดเชื้อไวรัสโคโรน่าสายพันธ์ใหม่ในระยะฟื้นฟูของกรุงปักกิ่ง (ฉบับทดลอง)> ออกโดย ทบวงการแพทย์แผนจีนแห่งกรุงปักกิ่ง
  
  คณะผู้จัดทำ
  1.แพทย์จีนอรกช  มหาดิลกรัตน์
  2.แพทย์จีนธันย์ชนก  เอื้อธรรมมิตร
  3.แพทย์จีนสิตา สร้อยอัมพรกุล
  4.แพทย์จีนธนภร ตันสกุล
  5.แพทย์จีนวรพงศ์ ชัยสิงหาญ
  6.แพทย์จีนเยาวเกียรติ เยาวพันธุ์กุล
  7.แพทย์จีนชลิดา สิทธิชัยวิจิตร
  8.แพทย์จีนเซ็งจุ้น แซ่ลี
  9.แพทย์จีนสุชานุช พันธุ์เจริญศิลป์
  
   
  ข้อมูลอ้างอิง 
  
  1. People Daily Overseas Editon.中医药治疗新冠肺炎总有效率逾90%[Internet]. China; 2020 [cited 2020 Aug 7]. Available from: http://www.gov.cn/xinwen/2020-03/24/content_5494788.htm
  
  2. National Administration of Chinese Medicine.广东发布中医预防新冠肺炎指引，看不同体质的人如何预防调养！[Internet]. Guangdong; 2020 [cited 2020 Aug 7]. Available from: http://www.satcm.gov.cn/xinxifabu/gedidongtai/2020-03-08/13716.html
  
  3. National Administration of Chinese Medicine.北京市新型冠状病毒肺炎恢复期中医康复指导建议(试行)[Internet]. Beijing; 2020 [cited 2020 Aug 7]. Available from: http://www.satcm.gov.cn/xinxifabu/gedidongtai/2020-03-15/13929.html
  
  4. National Administration of Chinese Medicine.北京市新型冠状病毒肺炎恢复期中医康复指导建议(试行)[Internet]. Beijing; 2020 [cited 2020 Aug 7]. Available from: http://www.satcm.gov.cn/xinxifabu/meitibaodao/2020-03-29/14324.html
  
  5. Zuo Shen, Li Da Long. Effects of air disinfection of burning of Rhizoma atractylodis and Artemisia Argyi. Journal of North Pharmacy;12(11):103. [cited 2020 Aug 7]. Available from: https://kns.cnki.net/KCMS/detail/detail.aspx?dbcode=CJFQ&dbname=CJFDLAST2015&filename=BFYX201412088&v=MDgxMjdTN0RoMVQzcVRyV00xRnJDVVI3cWZiK1pvRnk3a1c3N09KeXZTZHJHNEg5WE5yWTlOYklSOGVYMUx1eFk=
  
  
  
  
  
  
  
  สอบถามข้อมูลการรักษา
  ทีมหมอจีน LINE OA : @huachiewTCM