การแช่เท้า ในการแพทย์แผนจีนมีดีอย่างไร

“แช่เท้า” ในทางการแพทย์แผนจีนกล่าวว่า เท้าของเรามีจุดสะท้อนอวัยวะต่างๆ ภายในร่างกายมากมาย รวมถึงมีการผ่านของจิงลั่ว ดังนั้นการใช้น้ำอุ่นแช่เท้าจึงมีส่วนช่วยในการกระตุ้นอวัยวะต่างๆภายในร่างกาย ช่วยส่งเสริมการไหลเวียนเลือด อีกทั้งช่วยป้องกันและรักษาโรคได้

ตามทฤษฎีจิงลั่วในทางการแพทย์แผนจีน เท้าไม่เพียงแต่เป็นจุดกำเนิดของเส้นลมปราณอินเท้า 3 เส้น(เส้นเท้าไท่อินม้าม เส้นเท้าเส้าอินไต เส้นเท้าเจวี๋ยอินตับ) หากยังเป็นจุดสุดท้ายของเส้นลมปราณหยางเท้า  3 เส้น (เส้นเท้าหยางหมิงกระเพาะอาหาร เส้นเท้าไท่หยางกระเพาะปัสสาวะ เส้นเท้าเซ่าหยางถุงน้ำดี) ทำให้เท้าของเราจึงมีความสำคัญเป็นอย่างมากและง่ายที่จะได้รับความเย็นมากระทบ เมื่อเท้าได้รับความเย็นจะทำให้ระบบหมุนเวียนเลือดในร่างกายติดขัด อีกทั้งยังทำให้ป่วยเป็นหวัดได้ง่าย เพราะเท้าเป็นส่วนที่อยู่ไกลจากหัวใจมากที่สุด ทำให้เลือดส่งไปเลี้ยงได้น้อย เมื่อเท้าได้รับความความเย็นมากระทบจะทำให้อุณหภูมิของร่างกายลดต่ำลง ส่งผลให้ระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายลดลงและง่ายต่อการเป็นหวัด

แช่เท้าควรใช้เวลาในการแช่ประมาณ 15-30 นาที อุณหภูมิที่เหมาะสมในการแช่เท้า คือ 38-43  องศาเซลเซียส หากแช่เท้าด้วยน้ำอุ่นที่เติมเกลือลงไปจะช่วยลดความร้อนบริเวณซ่างเจียว (อวัยวะกลวงส่วนบนร่างกาย ปอด หัวใจ) เช่น อาการตาแดง เจ็บคอ ลดอาการหงุดหงิด หากเติมพริกไทยลงไปจะช่วยลดกลิ่นเท้าได้ และหากมีการเติมสมุนไพรจีนบางชนิดลงไปในน้ำที่แช่เท้า จะยิ่งเป็นการเพิ่มประสิทธิภาพในการบำรุงมากยิ่งขึ้น หลังการแช่เท้าแนะนำให้นวดคลึงกลางฝ่าเท้า ตามด้วยกดจุดไท่ชง 太冲（LR3） อินไป๋隐白（SP1） ไท่ซี太溪 （KI3） หย่งเฉวียน涌泉（KI1）ประมาณ 3-5 นาที จะช่วยบำรุงเส้นลมปราณ เพิ่มความแข็งแรงของกระดูก ปรับสมดุลอวัยวะภายใน ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานของระบบย่อยอาหาร ระบบขับถ่าย เสียงในหู นอนไม่หลับ ผ่อนคลายกล้ามเนื้อ เพิ่มประสิทธิภาพการทำงานของอวัยวะในร่างกาย 

จุดไท่ชง太冲（LR3）อยู่บนบริเวณหลังเท้าแอ่งกระดูกระหว่างนิ้วโป้งและนิ้วชี้


จุดอินไป๋隐白（SP1）อยู่บริเวณมุมขอบเล็บหัวแม่เท้าด้านใน 



จุดไท่ซี 太溪（KI3）อยู่ด้านในข้อเท้า ในร่องระหว่างขอบหลังตาตุ่มในกับเอ็นร้อยหวาย

จุดหย่งเฉวียน 涌泉（KI1）แบ่งฝ่าเท้าเป็น 3 ส่วน จุดอยู่ระหว่างรอยต่อส่วนที่ 1 กับส่วนที่ 2 ของแนวยาวของฝ่าเท้า ระหว่างกระดูกนิ้วชี้เท้าและนิ้วกลางเท้า


การแช่เท้ามีประวัติความเป็นมายาวนานหลายพันปีในวัฒนธรรมชาวจีน เป็นกุญแจสำคัญในการดูแลรักษาสุขภาพและช่วยปรับปรุงคุณภาพชีวิตให้แข็งแรง

------------------------
บทความโดย
แพทย์จีนชนกนันท์ ชวชาติ
แผนกอายุรกรรม

----------------------------------------------------------------------------
การอ้างอิง
孙静. (2015.7). 《本草纲目》养生智慧全书. 北京: 北京联合出版公司.