นอนไม่หลับในวัยเรียนและวัยทำงานรักษาได้ด้วยแพทย์แผนจีน

ภาวะนอนไม่หลับเป็นหนึ่งในภาวะที่พบบ่อยมากในผู้ป่วยยุคปัจจุบัน และมีแนวโน้มที่จะป่วยมากขึ้นเรื่อย ๆ โดยกรมสุขภาพจิตได้เผยสถิติว่าคนไทยเผชิญภาวะ "นอนไม่หลับ" มากถึง 40% ของประชากรทั้งหมด หรือราว ๆ 19 ล้านคน โดยกลุ่มที่มีแนวโน้มป่วยด้วยโรคนอนไม่หลับมากขึ้นเรื่อย ๆ มักจะเป็นกลุ่มที่อยู่ในวัยเรียนและวัยทำงาน

จากรูปแบบของสังคมการทำงานในปัจจุบันทำให้ประชากรในวัยนี้มักพบปัญหาอยู่ 2 สาเหตุใหญ่ ๆที่สามารถกระทบการนอนหลับได้ คือ การพักผ่อนที่ไม่เพียงพอ และความเครียดสะสมสูง แพทย์แผนจีนสามารถอธิบายได้ดังนี้

1.การพักผ่อนที่ไม่เพียงพอ

ในทางแพทย์แผนจีนนั้นการพักผ่อนที่ไม่เพียงพอครอบคลุมไปถึงการรับประทานอาหารและการนอนหลับด้วย โดยหากรับประทานอาหารที่ไม่เพียงพอ ไม่ตรงต่อเวลา ขาดการรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ ส่งผลต่อการทำงานของระบบทางเดินอาหาร คือม้ามและกระเพาะอาหาร เมื่อม้ามและกระเพาะอาหารอ่อนแอ ส่งผลให้การย่อยอาหารทำได้ไม่สมบูรณ์ เมื่อรับประทานอาหารเข้าไปก็ไม่สามารถดึงสารอาหารออกมาใช้ได้เต็มที่ ส่งผลถึงการสร้างชี่และเลือดที่ไม่สมบูรณ์ หากร่วมกับการพักผ่อนที่ไม่เพียงพอในระยะยาวก็จะทำให้เกิดสภาพร่างกายที่ชี่และเลือดพร่องอย่างสมบูรณ์ เมื่อชี่และเลือดไม่เพียงพอไปหล่อเลี้ยงหัวใจ ก็จะทำให้ “เสิน” ของหัวใจที่ความคุมการนอนหลับนั้นไม่สงบ คนไข้จึงเกิดอาการนอนไม่หลับขึ้น

2.ความเครียดสะสมสูง

ในทางการแพทย์แผนจีนนั้น ความเครียดสามารถทำให้เกิดปัญหาการนอนไม่หลับได้หลากหลายรูปแบบ อาทิเช่น เมื่อมีความเครียดวิตกกังวลสูงมากๆก็จะไปส่งผลกระทบต่อ อินและเลือดของหัวใจ ทำให้เสินของหัวใจไม่สงบ คนไข้ก็จะนอนไม่หลับ หรือ ไปส่งผลกระทบต่อม้ามทำให้ทานอาหารได้น้อย เบื่ออาหาร สุดท้ายก็จะทำให้มีชี่และเลือดไม่เพียงพอไปหล่อเลี้ยงหัวใจ เสินหัวใจไม่สงบ ก็จะนอนไม่หลับเช่นกัน ในบางครั้งการทำงานในสังคมปัจจุบันที่มีการแข่งขันสูง เร่งรีบมากขึ้นเรื่อย ๆ ก็จะง่ายต่อการเกิดอารมณ์โกรธ โดยอารมณ์โกรธนี้ก็มักจะทำให้เกิดไฟจากตับไปรบกวนเสินของหัวใจได้ ซึ่งก็จะทำให้เกิดอาการนอนไม่หลับขึ้นได้

เมื่อเราทราบสาเหตุดังกล่าวแล้วก็จะสามารถทำการรักษาได้อย่างตรงจุด โดยหากเป็นสาเหตุจากการพักผ่อนที่ไม่เพียงพอก็ในทางการแพทย์แผนจีนเน้นการใช้ยาสมุนไพรจีนที่มีสรรพคุณบำรุงชี่และเลือด บำรุงหัวใจ ม้ามและกระเพาะอาหาร เมื่อชี่และเลือดมีเพียงพอ หัวใจและม้ามแข็งแรงขึ้น เสินของหัวใจสงบลง การนอนหลับก็เป็นไปด้วยความราบรื่น หากเป็นสาเหตุจากความเครียดสะสมสูงก็จะต้องเน้นการปรับสภาพแวดล้อมการทำงานหรือการใช้ชีวิตให้ผ่อนคลายขึ้น ร่วมกับการรับประทานยาสมุนไพรจีนที่มีสรรพคุณสงบเสินของหัวใจโดยตรง ปรับการทำงานของม้ามและกระเพาะอาหาร ลดไฟจากตับไม่ให้ไปกระทบหัวใจ วิธีการเหล่านี้ทำให้เสินของหัวใจสงบลงได้และนอนหลับได้ดีขึ้น

แท้จริงแล้วโรคนอนไม่หลับนั้นมีสาเหตุได้หลากหลายกว่าที่ได้กล่าวมาข้างต้น แต่จากประสบการณ์ของผู้เขียนนั้นพบว่าหากอยู่ในวัยเรียนและวัยทำงานโดยมากแล้วมักจะมีอยู่ 2 สาเหตุใหญ่ ๆดังที่กล่าวมาข้างต้น การรักษาจึงต้องอาศัยการวินิจฉัยอย่างถูกต้องจากแพทย์แผนจีน เพื่อให้สามารถรักษาได้อย่างมีประสิทธิภาพและรวดเร็ว ผู้ป่วยก็จะมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น สามารถลดหรือเลิกการใช้ยานอนหลับได้ในที่สุด

 ------------------------

บทความโดย

แพทย์จีน วรพงศ์ ชัยสิงหาญ (หมอจีน เฉิน จู เซิง)
陈株生 中医师
TCM. Dr. Worapong Chaisingharn (Chen Zhu Sheng)