Last updated: 17 มี.ค. 2568 | 59 จำนวนผู้เข้าชม |
Whole Food กับศาสตร์แพทย์แผนจีน: อาหารธรรมชาติที่สร้างสมดุลร่างกาย
ในยุคที่ผู้คนหันมาให้ความสำคัญกับสุขภาพ ดูเหมือนวิถีWhole Food หรืออาหารธรรมชาติที่ผ่านการแปรรูปน้อยที่สุดมักเริ่มได้รับความนิยมเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ ไม่เพียงแค่ในโลกของโภชนาการตะวันตก แต่ในมุมมองของการแพทย์แผนจีน (Traditional Chinese Medicine: TCM) แนวคิดของ Whole Food ยังสอดคล้องกับหลักการ "食疗 (Shí Liáo)" หรือการใช้ "อาหารเป็นยา" เพื่อปรับสมดุลของชี่(Qi) อินและหยางในร่างกายอีกด้วย
บทความนี้อธิบายความเชื่อมโยงระหว่าง Whole Food และศาสตร์การแพทย์แผนจีน พร้อมแนะนำอาหารธรรมชาติที่ช่วยเสริมสุขภาพตามหลักการของแพทย์แผนจีนให้ทุกท่านได้ทราบกันดังนี้
Whole Food ในมุมมองแพทย์แผนจีน
ใน TCM อาหารไม่ได้ถูกมองเพียงแค่เป็นแหล่งสารอาหาร แต่ยังถูกมองว่าเป็น "พลังงาน" ที่ส่งผลต่อสมดุลของร่างกาย การเลือก Whole Food ที่เหมาะสมไม่เพียงช่วยบำรุงอวัยวะภายใน แต่ยังเสริมการไหลเวียนของชี่ และรักษาความสมดุลของอินและหยาง โดยเลือกจาก
1.พลังงานของอาหาร (Thermal Nature):
Whole Food มีคุณสมบัติด้านความร้อน ความเย็น หรือความเป็นกลาง เช่น:
- ผักสีเขียวหรือผักใบเขียว: เช่น คะน้า (ฤทธิ์เย็น) ช่วยบรรเทาความร้อนในร่างกาย
- ธัญพืชเต็มเมล็ด: เช่น ข้าวกล้อง (ฤทธิ์เป็นกลาง) ช่วยสร้างพลังงานและบำรุงม้าม
2.รสชาติของอาหาร (Five Flavors):
Whole Food มีรสชาติที่สอดคล้องกับอวัยวะในร่างกาย เช่น:
รสเปรี้ยว (酸): ผลไม้ตระกูลส้มช่วยบำรุงตับ
รสหวาน (甘): ฟักทองและพุทราจีนช่วยเสริมชี่ของม้าม
รสขม (苦): ผักชีฝรั่งหรือมะระ ช่วยบำรุงหัวใจและลดความร้อนในร่างกาย
รสเผ็ด (辛): ขิงและกระเทียม ช่วยกระตุ้นปอดและเสริมการไหลเวียนของชี่
รสเค็ม (咸): สาหร่ายทะเลหรือเกลือธรรมชาติ ช่วยบำรุงไตและเสริมความชุ่มชื้นในร่างกาย
Whole Food และอวัยวะภายในใน TCM
1.ม้ามและกระเพาะอาหาร (脾胃, Pí Wèi):
Whole Food ที่แนะนำ: ข้าวกล้อง, มันเทศ, ฟักทอง
ประโยชน์: เสริมการย่อยอาหาร บำรุงชี่ และลดอาการท้องอืด
2.ตับ (肝, Gān):
Whole Food ที่แนะนำ: ผักใบเขียว, เลมอน, อะโวคาโด
ประโยชน์: ช่วยระบายชี่ ของตับ ลดความเครียด และปรับสมดุลอารมณ์
3.ไต (肾, Shèn):
Whole Food ที่แนะนำ: ถั่วดำ, งาดำ, วอลนัท
ประโยชน์: เสริมพลังงานไต บำรุงกระดูก และเสริมภูมิคุ้มกัน
4.หัวใจ (心, Xīn):
Whole Food ที่แนะนำ: เมล็ดทานตะวัน, ทับทิม, อินทผลัม
ประโยชน์: ช่วยบำรุงเลือดและสงบจิตใจ
5.ปอด (肺, Fèi):
Whole Food ที่แนะนำ: ลูกแพร์, หัวไชเท้า, เห็ดหูหนูขาว
ประโยชน์: ช่วยบำรุงความชุ่มชื้นและลดอาการไอ
ตัวอย่างการใช้ Whole Food ในการบำรุงสุขภาพแบบ TCM
1.ซุปบำรุงม้ามและกระเพาะ:
ส่วนผสม: ข้าวกล้อง, ฟักทอง, พุทราจีน, และขิง
ประโยชน์: เสริมชี่ของม้ามและช่วยย่อยอาหาร
2.สมูทตี้บำรุงตับ:
ส่วนผสม: ผักโขม, อะโวคาโด, น้ำมะนาว
ประโยชน์: ลดความร้อนในตับและปรับสมดุลอารมณ์
3.ข้าวต้มน้ำลูกแพร์:
ส่วนผสม: ลูกแพร์, ข้าวโอ๊ต, และเห็ดหูหนูขาว
ประโยชน์: บำรุงปอดและเพิ่มความชุ่มชื้น
Whole Food ในชีวิตประจำวันตาม TCM
1.เลือกอาหารตามฤดูกาล: เช่น รับประทานแตงโมในฤดูร้อนเพื่อคลายความร้อน และมันเทศในฤดูหนาวเพื่อเพิ่มหยาง
2.หลีกเลี่ยงการแปรรูป: ลดการบริโภคน้ำตาลทรายขาว อาหารขัดสี หรืออาหารที่มีสารกันบูด
3.ปรับสมดุลรสชาติ: เลือกรสชาติที่เหมาะสมกับอวัยวะที่ต้องการดูแล เช่น รสเปรี้ยวสำหรับตับ หรือรสหวานอ่อน ๆ สำหรับม้าม
Whole Food และศาสตร์การแพทย์แผนจีนสะท้อนแนวคิดเดียวกันในเรื่องการดูแลสุขภาพผ่านอาหารธรรมชาติที่ยังคงคุณค่าทางโภชนาการ การปรับสมดุลร่างกายด้วย Whole Food ไม่เพียงช่วยให้สุขภาพดีขึ้นในระดับกายภาพ แต่ยังส่งผลดีต่อจิตใจและพลังงานโดยรวม การผสมผสานทั้งสองศาสตร์นี้สามารถนำไปสู่การดูแลสุขภาพในแบบองค์รวมที่สมบูรณ์ยิ่งขึ้น
เริ่มต้นวันนี้ด้วยการเลือก Whole Food ที่เหมาะสมกับร่างกายคุณ เพื่อสุขภาพที่ดีทั้งภายในและภายนอกกันเถอะ!
________________________________________
บทความโดย
แพทย์จีน ต้นสกุล สังข์ทอง (หมอจีน ซ่ง เซียน เนี่ยน)
宋先念 中医师
TCM. Dr. Tonsakul Sungthong (Song Xian Nian)
แผนกอายุรกรรม ทางเดินอาหาร
22 ม.ค. 2568
17 มี.ค. 2568
17 มี.ค. 2568