ตัวอย่างเคสการรักษาถุงน้ำในรังไข่หลายใบด้วยศาสตร์การแพทย์แผนจีน

ตัวอย่างเคสการรักษาถุงน้ำในรังไข่หลายใบด้วยศาสตร์การแพทย์แผนจีน

ถุงน้ำในรังไข่หลายใบ（PCOS）คือความผิดปกติของระบบต่อมไร้ท่อ หรือฮอร์โมนในร่างกายส่งผลให้พบซีสต์หรือถุงน้ำหลายใบในรังไข่ขึ้น เมื่อซีสต์หรือถุงน้ำเข้าไปเบียดรังไข่การทำงานของรังไข่จึงผิดปกติ อาจส่งผลต่อประจำเดือน การตั้งครรภ์ และสุขภาพโดยทั่วไป อุบัติการณ์นี้สามารถพบได้ประมาณร้อยละ 6-10 ของประชากรทั่วโลก ตามเกณฑ์บ่งชี้ของ National institutes of Health 1990 criteria และพบภาวะนี้ในสตรีวัยเจริญพันธุ์ร้อยละ 10 ของสตรีไทย

อาการของโรคถุงน้ำในรังไข่หลายใบมีหลายอาการด้วยกัน เช่น หน้ามัน สิว ขนดก น้ำหนักตัวเพิ่มขึ้นรวดเร็ว ขนดก ผมร่วง ประจำเดือนมาไม่ปกติ ไข่ไม่ตกซึ่งนำไปสู่ภาวะมีบุตรยาก เป็นต้น

ตัวอย่างกรณีการรักษาผู้ป่วยถุงน้ำในรังไข่หลายใบ

ข้อมูลทั่วไป 

-เพศ หญิง อายุ 29 ปี

-เลขประจำตัวผู้ป่วย 383XXX

-วันที่เข้ารับการรักษา วันที่ 31พฤษภาคม  2023

-อาการสำคัญ ประจำเดือนมาช้าผิดปกติ 3 ปี

-ประวัติการเจ็บป่วยในปัจจุบัน คนไข้ประจำเดือนมาไม่ปกติ 3 ปี 5 เดือนถึง 6 เดือนประจำเดือนจึงจะมาหนึ่งครั้ง ผลตรวจพบว่าเป็น pcos รับประทานยาคุมกำเนิดเพื่อรักษา รอบประจำเดือนกลับมาดีขึ้น เมื่อหยุดยาคุมประจำเดือนก็ไม่มาอีก คนไข้มีน้ำหนักตัวขึ้นอย่างรวดเร็ว ขี้ร้อน หงุดหงิดง่าย อารมณ์แปรปรวน นอนหลับปกติขับถ่ายปกติ （ปัจจุบันคนไข้กินยาคุมอยู่）

-ประวัติประจำเดือน ：5/5เดือน-6เดือน LMP: 15 /05*5  PMP：13/04

-ประวัติตั้งครรภ์ 1-0-0-1

-ปฏิเสธประวัติการแพ้ยา

-ปฏิเสธประวัติการแพ้อาหาร

-ปฏิเสธประวัติผ่าตัด

-การตรวจร่างกาย ลิ้นซีดอ้วนมีรอยฟันฝ้าหนา ชีพจรลื่น（滑脉）

การวินิจฉัย

-แพทย์จีนวินิจฉัยว่าเป็นปี้จิง（闭经）กลุ่มอาการเสมหะอุดกั้น

-แพทย์ปัจจุบันวินิจฉัยว่าเป็นถุงน้ำในรังไข่หลายใบ

กลไกการเกิดโรค



เนื่องจากม้ามและกระเพราะอาหารของคนไข้พร่อง ทำให้การลำลียงและย่อยอาหารในร่างกายไม่ดีพอ เกิดความชื้นและเสมหะสะสมอยู่ภายในร่างกาย ความชื้นเหล่านี้เข้าไปอุดกั้นตามเส้นลมปราณทำให้ไข่ไม่ตก ประจำเดือนไม่มา และเกิดเป็นPCOS 

วิธีการรักษา

บำรุงม้ามและกระเพราะอาหารให้กลับมาทำงานได้ดีอีกครั้ง ลดความชื้นภายในร่างกาย เพิ่มการไหลเวียนเลือดและเมื่อหมดแผงยาคุมกำเนิดที่กำลังกินอยู่แล้วให้คนไข้หยุดรับประทานยาคุมกำเนิด

ประเมินผลหลังการรักษา 



หลังหยุดยาคุมกำเนิด และรับประทานเฉพาะยาสมุนไพรจีนเฉพาะบุคคลที่จัดโดยแพทย์เฉพาะทาง พบว่าหลังรับประทานยาจีน 1-10 เดือน รอบประจำเดือนมาเร็วขึ้นเป็น 2-3 เดือน และหลังรับประทานยาจีน 10 เดือน - ปัจจุบัน รอบประจำเดือนกลับมาเป็นปกติทุกเดือน

สรุปผลการรักษา

จากกรณีตัวอย่างจะเห็นได้ว่ายาสมุนไพรจีนสามารถปรับรอบประจำเดือนให้กลับมาเป็นปกติได้ โดยไม่จำเป็นต้องรับประทานยาคุมกำเนิด อีกทั้งยังไม่มีผลข้างเคียงอีกด้วย

---------------------------

บทความโดย
แพทย์จีน สิตา สร้อยอัมพรกุล (หมอจีน หลิน อิ่ง เหวิน)
林影雯 中医师
TCM. Dr. Sita Soiampornkul (Lin Ying Wen)