ภูมิคุ้มกัน...สำคัญกับโรคมะเร็งอย่างไร

การรักษามะเร็งในศาสตร์การแพทย์แผนจีนยุคปัจจุบัน เน้นการช่วยส่งเสริมการรักษาไปกับวิธีของการแพทย์แผนปัจจุบันในทุกช่วงระยะของโรค เพื่อให้ผลการรักษาที่ดีที่สุดคือ ผู้ป่วยได้ประโยชน์จากการรักษาด้วยวิธีหลัก คือแพทย์แผนปัจจุบันอย่างเต็มที่ และผลข้างเคียงที่เกิดจากการผ่าตัด เคมีบำบัด ฉายแสงหรือวิธีอื่นๆ การแพทย์แผนจีนจะเข้ามาช่วยให้คุณภาพชีวิตดีขึ้น

บทบาทของภูมิคุ้มกันกับโรคมะเร็งนั้นก็มีความสำคัญอย่างยิ่ง ความเจ็บป่วยหลาย ๆ อย่างที่เกิดขึ้นในร่างกายของเรานั้น เป็นผลจากการที่เชื้อโรคสามารถเอาชนะภูมิคุ้มกันในร่างกายของเราได้ โรคมะเร็งก็เช่นเดียวกัน เซลล์ในร่างกายเรามีการแบ่งตัวเพื่อชดเชยเซลล์ที่ตายไปแล้วอยู่ตลอดเวลา แต่ก็มีโอกาสเช่นกันที่เซลล์เหล่านั้นจะแบ่งตัวผิดพลาด จนกลายพันธุ์ไปเป็นเซลล์มะเร็ง ตรงจุดนี้ภูมิคุ้มกันก็จะมีหน้าที่ไปตามหา และทำลายเซลล์เหล่านั้นไม่ให้เพิ่มจำนวนจนเกิดเป็นก้อนมะเร็งขึ้นมาได้ ซึ่งถ้าหากภูมิคุ้มกันไม่สามารถทำลายเซลล์มะเร็งเหล่านั้นลงไปได้ จากเซลล์ไม่กี่เซลล์ก็จะเพิ่มจำนวนจนเป็นก้อนมะเร็งในท้ายที่สุด

ในทางการแพทย์แผนจีน ผู้ป่วยโรคมะเร็งมักมีปัญหาที่เกี่ยวข้องกับภูมิคุ้มกันอยู่ 2 ลักษณะคือ

1. ภูมิคุ้มกันที่อ่อนแอจนไม่สามารถที่เข้าไปทำลายเซลล์มะเร็งที่เกิดขึ้นเป็นประจำในร่างกายได้มักเกี่ยวข้องกับ เช่น ผู้ที่พักผ่อนไม่เพียงพอ ขาดการออกกำลังกาย ผู้สูงอายุ หรือการมีความเครียดสะสมมากเกินไป เป็นต้น
2. เซลล์มะเร็งเกิดขึ้นมามากเกินไป จนเกินกำลังที่ภูมิคุ้มกันไม่สามารถเข้าไปทำลายได้อย่างทันท่วงที ซึ่งเกิดจากรับปัจจัยกระตุ้นมากเกินไป เข่น การดื่มเหล้า สูบบุหรี่ หรือการสัมผัสกัมมันตภาพรังสี เป็นต้น

โดย 2 ปัจจัยนี้ สามารถเกิดขึ้นอย่างใดอย่างหนึ่ง หรือทั้ง 2 ทางพร้อมกันก็ได้

ในทางการแพทย์แผนจีนนั้นมีแนวทางในการกระตุ้นหรือปรับสมดุลให้กับภูมิคุ้มกันได้หลากหลายวิธี มีคำกล่าวหนึ่งในคัมภีร์ว่า “正气存内、邪不可干” (เจิ้งชี่ฉุนเน่ย เสียปู้เข่อกั้น) หมายถึง หากชี่ต่อต้านโรคมีอย่างเต็มเปี่ยมมากเพียงพอ โรคภัยไข้เจ็บก็ไม่อาจเข้ามากลํ้ากรายเราได้ จากคำกล่าวนี้จะเห็นว่าการแพทย์แผนจีนเน้นสร้างเสริมบำรุงภูมิคุ้มกันและปรับสมดุลร่างกายให้ดีอยู่เสมอ วิธีหลักที่นิยมใช้คือการรับประทานยาสมุนไพรจีนที่ผ่านการตรวจสภาพร่างกายและสั่งจ่ายโดยแพทย์แผนจีน เพื่อปรับสมดุลและสร้างภูมิคุ้มกันภายในร่างกาย นอกจากนั้นการฝังเข็ม กดจุด หรือการฝึกชี่กงก็เป็นอีกวิธีที่สามารถกระตุ้นภูมิคุ้มกันร่างกายได้ดี

สำหรับการป้องกันมะเร็งในทางการแพทย์แผนจีนนั้นหลักสำคัญคือภูมิคุ้มกันต้องแข็งแรงดีอยู่เสมอ เพื่อให้ไปฆ่าเซลล์มะเร็งที่เกิดขึ้นมาได้อย่างมีประสิทธิภาพ มียาสมุนไพรจีนมากมายที่สามารถกระตุ้นการทำงานของภูมิคุ้มกันได้ อาทิเช่น โสมคน ที่คนไทยเรารู้จักดี มีงานวิจัยว่าสามารถกระตุ้น T CELL ให้เพิ่มจำนวนและ NK CELL ทำงานต่อต้านเซลล์มะเร็งได้มีประสิทธิภาพมากขึ้น ซึ่งเซลล์ทั้ง 2 ชนิดนี้มีบทบาทสำคัญอย่างมากในการต่อต้านเซลล์มะเร็ง

อย่างไรก็ตามในปัจจุบันยังไม่มีวิธีใดที่จะป้องกันการเกิดมะเร็งได้ 100 % แต่สำหรับในทางการแพทย์แผนจีนนั้น จะเน้นการปรับสมดุลร่างกายให้อยู่ในภาวะปกติอยู่เสมอ เพราะสมดุลร่างกายที่ปกติ จะนำมาซึ่งภูมิคุ้มกันภายในที่แข็งแกร่ง ด้วยการใช้ยาสมุนไพรจีน การฝังเข็ม การฝึกชี่กง หรือ การมีสุขภาพจิตที่ดี ทานอาหารที่มีประโยชน์ และพักผ่อนอย่างเพียงพอ อย่างไรก็ตาม การตรวจสุขภาพประจำปีก็เป็นสิ่งจำเป็นที่จะทำให้ตรวจเจอรอยโรคได้ตั้งแต่ระยะเริ่มต้นและเพิ่มโอกาสในการรักษาหายขาดได้อย่างมีประสิทธิภาพมากที่สุด

------------------------

บทความโดย

แพทย์จีน วรพงศ์ ชัยสิงหาญ (หมอจีน เฉิน จู เซิง)
陈株生 中医师
TCM. Dr. Worapong Chaisingharn (Chen Zhu Sheng)
แผนกอายุรกรรมโรคมะเร็ง