ไตแข็งแรง แก่ไปไม่กลัวโรค กับศาสตร์การแพทย์แผนจีน

คนปกติมีไต 2 ข้างมีรูปร่างคล้ายถั่วอยู่บริเวณเอวของเรา หน้าที่ของไต คือ ขับของเสียออกจากร่างกายโดยผลิตเป็นปัสสาวะ รู้หรือไม่ว่าไตข้างซ้ายจะสูงกว่าไตข้างขวาเสมอ

ไตในแพทย์แผนจีน จะพูดถึงเรื่องการทำงานของระบบไต ไตกำกับน้ำ น้ำทั้งหมดในร่างกายมีไตช่วยดูแลและมีความสัมพันธ์กับกระเพาะปัสสาวะ เสมือนเพื่อนกัน และไตยังกักเก็บสารจำเป็นที่เรียกว่าสารจิง (สารจิง คือ สารสำคัญในร่างกายที่ช่วยในการสืบพันธุ์และเจริญเติบโต) ไตยังมีหน้าที่กำกับกระดูก เส้นผมดกดำก็มาจากพลังของไต พอสรุปหน้าที่ได้ดังนี้

1. ไตกักเก็บสารจิง คือ พลังจิงที่ถูกกับเก็บไว้จะช่วยในเรื่องของการเจริญเติบโต การสืบพันธุ์ สารเลือด การสร้างกระดูก และสร้างภูมิคุ้มกันให้กับร่างกาย 
2. ไตกำกับน้ำ คือ ไตกับกระเพาะปัสสาวะ มีความเชื่อมโยงกัน น้ำทั่วร่างกายจะมากรองที่ไต ไตจะส่งน้ำให้กระเพาะปัสสาวะและขับเป็นปัสสาวะออกภายนอก 
3. ไตเหนี่ยวรั้งการหายใจ คือ การหายใจเป็นหน้าที่ของปอด แต่ไตจะช่วยดึงลงมาให้หายใจได้ลึกมากยิ่งขึ้น 
4. ไตกำกับกระดูกและไขกระดูก สังเกตได้ว่ายิ่งอายุมากพลังไตจะน้อยลงเรื่อย ๆ คนอายุยิ่งมากกระดูกก็จะยิ่งพรุน สมองก็จะยิ่งเสื่อมเร็ว
5. ไตกำกับเส้นผม มองเส้นผมก็รู้ถึงไต ถ้าหากเส้นผมดกดำเงางามแสดงว่าไตดี
6. ไตกับหู สำหรับคนที่มีเสียงในหูหรือหูหนวก หูตึง มักจะเป็นสัญญาณบอกว่า ไตของเราเริ่มมีปัญหา ไตเริ่มไม่แข็งแรง 
7. ไตควบคุมปัสสาวะและอุจจาระ สังเกตุจากคนที่อายุเริ่มมาก็ขึ้นพลังไตลดลง ไตไม่สามารถควบคุมทั้งอุจจาระและปัสสาวะได้ ทำให้อุจจาระปัสสาวะเล็ด ควบคุมไม่อยู่

พลังไตในที่นี้ คือพลังจากสารจิงที่กักเก็บไว้ในไต ถ้าหากสารจิงไม่เพียงพอร่างกายจะเสื่อมถอยไปเรื่อย ๆ หลายคนก็มีปัญหาชราก่อนวัย เช่น ผมขาวขึ้นเร็ว ใบหน้ามีตีนกา มีฝ้ามีกระ กระดูกพรุนง่าย ฉะนั้นเราจำเป็นต้องดูแลบำรุงไตตั้งแต่อายุน้อย ๆ แก่ชราไตจะได้แข็งแรง พลังไตลดลงนั้นมาจากหลายสาเหตุ อาจจะเป็นกิจกรรมที่เราทำประจำทำให้พลังไตลดลงโดยที่เราไม่รู้ตัว เช่น ความเครียด การนอนดึกเป็นประจำ ทานอาหารที่รสจัดจนเกินไป หรือแม้แต่การมีเพศสัมพันธ์ การช่วยตัวเองบ่อย ๆ ก็ทำให้ไตทำงานหนักได้

หากพลังไตดีร่างกายจะไม่เจ็บป่วยง่าย เพราะโรคต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นในวัยชราส่วนใหญ่เป็นปัญหาจากพลังไตไม่แข็งแรง ไม่ว่าจะเป็นโรคความดัน เบาหวาน โรคเก๊าต์ โรคไตวาย แพทย์แผนจีนจะเน้นบำรุงให้ไตแข็งแรง

อาหารที่เน้นบำรุงไตจะเน้นอาหารสีดำ เช่น ถั่วดำ งาดำ ปลิงทะเล เกาลัก เห็ดหอม เห็ดหูหนูดำ ลูกหม่อนดำ วอนัท และเก๋ากี้ อาหารเหล่านี้ทางการแพทย์แผนจีนจะเน้นบำรุงไต เพิ่มสารจิงให้กับร่างกาย สำหรับคนที่มีปัญหาโรคไตวาย ควรปรึกษาแพทย์ก่อนรับประทาน เพราะอาหาร บางประเภทอาจจะมีโพแทสเซียมสูงซึ่งคนเป็นโรคไตขับไม่ออก ส่งผลทำให้เกิดปัญหาโพแทสเซียมในเลือดสูงและอาจจะทำให้เกิดปัญหาโรคหัวใจวายได้

------------------------

บทความโดย
ดร.พจ. เยาวเกียรติ เยาวพันธุ์กุล (หมอจีน ชิว ลี่ ฟู่)
丘立富 中医师
TCM. Dr. Yaowakiat  Yaowapankul (Qiu Li Fu)
แผนกอายุรกรรมไต