การรับประทานอาหารเพื่อบำรุงผิวพรรณตามหลักศาสตร์การแพทย์แผนจีน

             ปัจจุบันประชาชนทั่วไปนิยมทานยา อาหารเสริม หรือวิตามินต่างๆ เพื่อบำรุงรักษาสุขภาพผิวพรรณ การรับประทานอาหารก็สามารถเลือกใช้เป็นอีกวิธีในการบำรุงรักษาสุขภาพผิวพรรณ อาหารที่มีสรรพคุณหรือสามารถนำมาใช้บำรุงรักษาผิวพรรณส่วนมากจะประเภทผักและผลไม้เป็นส่วนใหญ่ เนื่องจากในผักและผลไม้มีวิตามินสูง มีสารต้านอนุมูลอิสระ ที่จะช่วยบำรุงและชะลอวัยให้ผิวแข็งแรงดูอ่อนวัยได้ ผักผลไม้แต่ละชนิดมีวิตามินส่วนประกอบที่แตกต่างกันทำให้สรรพคุณที่มีแตกต่างกันออกไป ผักและผลไม้ที่สามารถหาได้ทั่วไปและทานกันอยู่เป็นประจำมีสรรพคุณด้านใดบ้างมาดูกัน

เพิ่มความกระจ่างใส ลดรอยดำ  (美白亮肤 ,  祛斑淡痕 , 消除黑色素)

ส้ม (橙子) รสชาติ : หวาน เปรี้ยว มีฤทธิ์ : สมดุล เข้าเส้นลมปราณ : ปอด กระเพาะอาหาร

สรรพคุณ : ให้ความชุ่มชื้นแก่ปอด สร้างสารน้ำ ปรับสมดุลกระเพาะอาหาร ช่วยในการระบาย

ประโยชน์ต่อสุขภาพผิว : ช่วยในการสมานแผล ลดเลือนจุดด่างดำ

2. มะนาว (柠檬) รสชาติ : เปรี้ยว มีฤทธิ์ : เย็นเล็กน้อย เข้าเส้นลมปราณ : ปอด กระเพาะอาหาร

สรรพคุณ : สร้างสารน้ำ ลดอาการกระหายน้ำ ลดความร้อน ช่วยในการย่อยอาหาร ขับเสมหะ

ประโยชน์ต่อสุขภาพผิว : ลดความมัน ลดอาการอักเสบ เพิ่มความกระจ่างใสให้แก่ผิว

3. กีวี่ (猕猴桃)  รสชาติ : เปรี้ยว หวาน มีฤทธิ์ : เย็น เข้าเส้นลมปราณ : กระเพาะอาหาร ตับ ไต กระเพาะปัสสาวะ

สรรพคุณ : สร้างสารน้ำให้ความชุ่มชื้น ลดอาการกระหายน้ำ ลดความร้อน ช่วยในการย่อยอาหาร ขับปัสสาวะ ลดอาการบวม

ประโยชน์ต่อสุขภาพผิว : ต้านเมลานิน ลดเลือนจุดด่างดำ ช่วยให้ผิวชุ่มชื้น

4. สตรอเบอร์รี่ (草莓)  รสชาติ : หวาน เปรี้ยวเล็กน้อย มีฤทธิ์ : เย็น เข้าเส้นลมปราณ : กระเพาะอาหาร

สรรพคุณ : สร้างสารน้ำให้ความชุ่มชื้น  ลดอาการกระหายน้ำ ลดความร้อน ช่วยในการย่อยอาหาร ขับปัสสาวะ ลดความดันโลหิต บำรุงผิว บำรุงสายตา บำรุงสมอง กระตุ้นความจำ

ประโยชน์ต่อสุขภาพผิว : เพิ่มความยืดหยุ่นของหลอดเลือด ช่วยในการสมานแผล ให้ความชุ่มชื้นแก่ผิว

5. หน่อไม้ฝรั่ง (芦笋) รสชาติ : หวาน ขม  มีฤทธิ์ : เย็น เข้าเส้นลมปราณ : ปอด กระเพาะอาหาร

สรรพคุณ : บำรุงปอด ขับเสมหะ ระบายความร้อน ขับปัสสาวะ

ประโยชน์ต่อสุขภาพผิว : ต้านเมลานิน ลดจุดด่างดำ

ลดสิว ลดหน้ามัน   ( 去油去脂 , 消除痘痘 )

ผักกาดหอม (生菜) รสชาติ : หวานเล็กน้อย ขมเล็กน้อย  มีฤทธิ์ : เย็น เข้าเส้นลมปราณ :  กระเพาะอาหาร ลำไส้เล็ก

สรรพคุณ : ระบายความร้อน สงบจิตใจ  ช่วยให้ลมหายใจและช่องปากสดชื่น

ประโยชน์ต่อสุขภาพผิว : ลดสิวที่เกิดจากการกินอาหารที่ไม่เหมาะสม ขจัดความมัน ลดน้ำหนัก

2. ซานจา(ฮอร์ธอร์น เบอร์รี่) (山楂) รสชาติ : เปรี้ยว หวาน  มีฤทธิ์ : อุ่นเล็กน้อย  เข้าเส้นลมปราณ :  กระเพาะอาหาร ม้าม ตับ

สรรพคุณ : ช่วยในการย่อยอาหาร กระตุ้นการไหลเวียนของชี่ สลายเลือดคั่ง ช่วยลดไขมันในเส้นเลือด ช่วยทำให้หลอดเลือด ยืดหยุ่น ขยายหลอดลม ลดเสมหะ

ประโยชน์ต่อสุขภาพผิว : ลดความมันบนใบหน้า ซึ่งเป็นสาเหตุของการเกิดสิว ลดน้ำหนัก ช่วยให้ผิวกระจ่างใส

3. สับปะรด (菠萝) รสชาติ : หวาน  เปรี้ยว  มีฤทธิ์ : สมดุล เข้าเส้นลมปราณ :  กระเพาะอาหาร ม้าม ตับ ไต ลำไส้ใหญ่

สรรพคุณ : สร้างสารน้ำ ลดอาการกระหายน้ำ ระบายความร้อน ลดอาการกระสับกระส่าย ลดบวม  บำรุงม้าม ขับความชื้น ช่วยย่อยอาหาร ขับปัสสาวะ หยุดถ่าย ลดความดัน แก้เมาค้าง  

ประโยชน์ต่อสุขภาพผิว : ลดอาการอักเสบ ลดบวม ลดความมันบนใบหน้า ซึ่งเป็นสาเหตุของการเกิดสิว

4. แอปเปิ้ล (苹果)  รสชาติ : หวาน เปรี้ยวเล็กน้อย  มีฤทธิ์ : เย็น เข้าเส้นลมปราณ :  กระเพาะอาหาร  ม้าม

สรรพคุณ : สร้างสารน้ำ ลดอาการกระหายน้ำ ระบายความร้อน ลดอาการกระสับกระส่าย บำรุงพลังชี่ สงบจิตใจ  บำรุงกระเพาะม้าม  ลดอาการคลื่นไส้ อาเจียน เบื่ออาหาร  ท้องอืด อาหารไม่ย่อย  แก้เมาค้าง ช่วยปรับสมดุลลำไส้ (ช่วยให้หยุดถ่ายและช่วยระบาย) ลดความดัน

ประโยชน์ต่อสุขภาพผิว : ให้ความชุ่มชื้นแก่ผิว ให้ผิวอ่อนนุ่ม บำรุงเส้นผม ทำให้รูขุมขนไม่อุดตัน ลดต้นเหตุของการเกิดสิว  

5. ผักโขม (菠菜) รสชาติ : หวาน มีฤทธิ์ : สมดุล  เข้าเส้นลมปราณ :  ตับ กระเพาะอาหาร  ลำไส้ใหญ่ ลำไส้เล็ก

สรรพคุณ : ระบายความร้อน ขับพิษ ล้างหลอดเลือด กระตุ้นการทำงานของกระเพาะลำไส้

ประโยชน์ต่อสุขภาพผิว : ชะลอความชรา ทำให้รูขุมขนสะอาด  ต้านเม็ดสีและริ้วรอย

ชะลอความชรา บำรุงผิวนุ่มชุ่มชื้น  ( 美容护肤 , 抗衰老 , 加强皮肤弹性 , 消皱嫩肤)

1. แครอท (胡萝卜) รสชาติ : หวาน มีฤทธิ์ : สมดุล  เข้าเส้นลมปราณ :  ปอด ม้าม กระเพาะอาหาร  

สรรพคุณ : บำรุงม้าม ช่วยในการย่อยอาหาร ระบายร้อน ขับพิษ บำรุงสายตา ลดอาการไอ ลดอาการแน่นหน้าอก/แน่นท้อง

ประโยชน์ต่อสุขภาพผิว : บำรุงสายตา ป้องกันอาการตาแห้ง ผิวแห้ง ลดริ้วรอย ต่อต้านเม็ดสี ลดรอยดำ

2. อัลมอนด์ (甜杏仁) รสชาติ : หวาน มีฤทธิ์ : สมดุล  เข้าเส้นลมปราณ :  ปอด  กระเพาะอาหาร  

สรรพคุณ : บำรุงปอด ลดเสมหะ บรรเทาอาการไอ ช่วยในการขับถ่าย

ต่อสุขภาพผิว : บำรุงผิวให้ชุ่มชื้น ลดเลือนจุดด่างดำ

3. มะเขือเทศ (番茄) รสชาติ : หวาน เปรี้ยว มีฤทธิ์ : เย็นเล็กน้อย  เข้าเส้นลมปราณ :  ตับ ปอด กระเพาะอาหาร  

สรรพคุณ : สร้างสารน้ำ ลดอาการกระหายน้ำ ระบายความร้อน ขับพิษ ทำให้เลือดเย็นขึ้น สงบตับ ต้านมะเร็ง

ประโยชน์ต่อสุขภาพผิว : ลดไขมัน ต้านอนุมูลอิสระ ชะลอความชรา ลดกลิ่นตัว ช่วยให้ผิวหนังและหลอดเลือดมีความยืดหยุ่น ลดริ้วรอย จุดด่างดำ

4. งาดำ (黑芝麻) รสชาติ : หวาน มีฤทธิ์ : สมดุล  เข้าเส้นลมปราณ :  ม้าม ปอด ตับ ไต 

สรรพคุณ : บำรุงเลือดตับ บำรุงอินไต ให้ความชุ่มชื้นหล่อลื่นลำไส้

ประโยชน์ต่อสุขภาพผิว : บำรุงผิวให้ชุ่มชื้น บำรุงเส้นผม ลดอาการผมหงอก ผมร่วงก่อนวัย

5. แตงโม (西瓜)  รสชาติ : หวาน มีฤทธิ์ : เย็น  เข้าเส้นลมปราณ :  หัวใจ กระเพาะอาหาร กระเพาะปัสสาวะ 

สรรพคุณ : ระบายความร้อน สร้างสารน้ำ ลดอาการกระหายน้ำ ลดอาการกระวนกระวาย ขับปัสสาวะ ลดบวม

ประโยชน์ต่อสุขภาพผิว : เติมน้ำให้กับผิว บำรุงผิวให้ชุ่มชื้น มีความยืดหยุ่น

6. สาลี่ (梨子)  รสชาติ : หวาน เปรี้ยวเล็กน้อย มีฤทธิ์ : เย็นเล็กน้อย  เข้าเส้นลมปราณ :  ปอด กระเพาะอาหาร หัวใจ

สรรพคุณ : บำรุงปอด ระบายความร้อน ละลายเสมหะ สร้างสารน้ำ ให้ความชุ่มชื้น ลดความร้อนหัวใจ แก้อาการเมาค้าง

ประโยชน์ต่อสุขภาพผิว : เติมน้ำให้กับผิว บำรุงผิวให้ชุ่มชื้น

7. บรอกโคลี (西兰花) รสชาติ : หวาน มีฤทธิ์ : สมดุล  เข้าเส้นลมปราณ :  กระเพาะอาหาร  ม้าม  ไต

สรรพคุณ : บำรุงไต เพิ่มสารจำเป็นให้แก่ร่างกาย (สารจิง/精) บำรุงสมอง ช่วยให้กระดูกแข็งแรง บำรุงกระเพาะม้าม

ประโยชน์ต่อสุขภาพผิว : บำรุงผิวให้ชุ่มชื้น เหมาะสำหรับคนผิวแห้ง ขาดความยืดหยุ่น  เพิ่มความยืดหยุ่นให้กับหลอดเลือด

            หากสุขภาพผิวของเรายังมีปัญหาในด้านใด ก็สามารถทานผักและผลไม้ในกลุ่มนั้นๆมากขึ้นได้ โดยอาจทานสลับกันไปในแต่ละวัน และไม่จำเป็นต้องทานทุกอย่างในวันเดียว การดูแลสุขภาพผิวพรรณด้วยอาหารเป็นเรื่องที่ต้องอาศัยเวลาและมีการเปลี่ยนแปลงแบบค่อยเป็นค่อยไป  อย่างไรก็ตามการดูแลสุขภาพผิวพรรณตามศาสตร์การแพทย์แผนจีน ไม่ได้มีแค่การรับประทานอาหาร แต่ยังรวมถึงการใช้ชีวิตให้สมดุล ไม่ว่าจะเป็นการนอนหลับพักผ่อน การออกกำลังกาย การจัดการกับสภาวะทางอารมณ์อย่างเหมาะสม เป็นต้น การดูแลรักษาจากภายในควบคู่กับการรักษาจากภายนอกจะส่งเสริมให้มีสุขภาพและผิวพรรณที่ดีขึ้น หากในกรณีที่ร่างกายมีภาวะที่ซับซ้อน สามารถปรึกษาแพทย์เพื่อรับคำแนะนำเพิ่มเติมได้ค่ะ

อ้างอิงจาก 图解《本草纲目》对症蔬果全书 /  孙志慧编著 .  一天津 : 天津科学技术出版社，2014.6

พจ.ดายุ สาธุกิจชัย (พจ. จาง ลี่ เจิน)