การนวดเต้านมคุณแม่เพื่อกระตุ้นน้ำนม

การนวดเต้านมคุณแม่เพื่อกระตุ้นน้ำนม

การนวดกระตุ้นน้ำนมสามารถเริ่มทำได้ตั้งแต่คุณแม่อายุครรภ์ 38 สัปดาห์ขึ้นไป จนถึงหลังคลอดลูก เนื่องจากการนวดกระตุ้นน้ำนมจะสามารถช่วยลดการเกิดก้อนที่เต้านม ลดอาการปวดและบวมได้ค่อนข้างดี โดยจุดที่เหมาะสำหรับการนวดกระตุ้นน้ำนมได้แก่ จุดเส้าเจ๋อ（SI1 少泽）และจู๋ซานหลี่（ST36 足三里） เนื่องจากทั้งสองจุดนี้เป็นจุดที่เน้นบำรุงม้ามและกระเพาะอาหาร เพิ่มการไหลเวียนของชี่และเลือด（补益脾胃，化生气血） ซึ่งสามารถช่วยลดการหยุดหลั่งน้ำนม ลดอาการปวดบวมบริเวณเต้านม 

วิธีการ

1) ใช้นิ้วมือทั้งห้านิ้วคลึงเต้านมเบาๆในทิศทางเดียวกันคือจากฐานเต้านมมาทางหัวนม ใช้ปลายนิ้วมือทั้งห้ารูดเต้านมไปตามแนวท่อน้ำนม ทำซ้ำไปมาประมาน 5 นาที 




2) จากนั้นใช้นิ้วโป้งและนิ้วชี้ข้างเดียวกัน บีบหัวนมเบาๆให้น้ำนมไหลออกมาประมาน 2-3 นาที




3) ใช้นิ้วโป้งทั้งสองข้างกดคลึงจุดกานซู（BL18 肝腧）、ผีซู（BL20 脾腧）และเว่ยซู（BL21 胃腧） จุดละประมาน 2 นาที



4)  ใช้สันมือถูบริเวณเส้นลมปราณตู（GV 督脉）และเส้นเท้าไท่หยางกระเพาะปัสสาวะ（BL 膀胱经） ทั้งสองข้างจนรู้สึกอุ่นๆ ประมาน 2-3 นาที

ภาพประกอบเส้นเท้าไท่หยางกระเพาะปัสสาวะ（BL 膀胱经）
Credit : https://www.slideserve.com/lucy-gregory/6184149



ภาพประกอบเส้นลมปราณตู（GV 督脉）
Credit : https://m.sohu.com/a/521835083_773289/?pvid=000115_3w_a


5) ใช้นิ้วโป้งกดคลึงจุดเส้าเจ๋อ（SI1 少泽）และจู๋ซานหลี่（ST36 足三里） จุดละประมาณ 3-5 นาที สามารถกดคลึงเฉพาะสองจุดนี้ได้ถึง 3 ครั้งต่อวัน



การนวดกระตุ้นน้ำนมควรเริ่มทำตั้งแต่ก่อนคลอดจะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพได้ดีกว่าการนวดกระตุ้นน้ำนมแค่ตอนหลังคลอดเพียงอย่างเดียว สามารถทำซ้ำได้ทุกวัน หากยังอยู่ในช่วงให้นมแม่ เมื่อลูกรู้สึกหิวหรือคุณแม่คัดตึงเต้านม ควรให้นมทันที หากปล่อยทิ้งไว้นานเกินไป อาจเกิดก้อนแข็งและรู้สึกปวดบวมบริเวณเต้านมได้ ทำให้น้ำนมไม่สามารถหลั่งได้ตามปกติ หากลูกน้อยเริ่มดูดนมแค่ข้างเดียว อาจเป็นสัญญาณว่าน้ำนมคุณแม่มีความผิดปกติเกิดขึ้น ควรรีบพบแพทย์เพื่อทำการรักษา

ภาคผนวก

จุดกานซู（BL18 肝腧）
ตำแหน่ง : บนหลัง ระดับขอบล่างปุ่มกระดูกสันหลังอกที่ 9 ข้างต่อแนวกึ่งกลางตัว 1.5 ชุ่น 

จุดผีซู（BL20 脾腧）
ตำแหน่ง : บนหลัง ระดับขอบล่างปุ่มกระดูกสันหลังอกที่ 11 ข้างต่อแนวกึ่งกลางตัว 1.5 ชุ่น

จุดเว่ยซู（BL21 胃腧）
ตำแหน่ง : บนหลัง ระดับขอบล่างปุ่มกระดูกสันหลังอกที่ 12 ข้างต่อแนวกึ่งกลางตัว 1.5 ชุ่น

จุดเส้าเจ๋อ（SI1 少泽）
ตำแหน่ง : โคนเล็บนิ้วก้อยด้านนอก ห่างโคนเล็บ 0.1 ชุ่น

จุดจู๋ซานหลี่（ST36 足三里）
ตำแหน่ง : ใต้กึ่งกลางเข่าชิดขอบนอกของกระดูก patella ลงมา 3 ชุ่น (หรือใต้รอยบุ๋มนอกของเข่าเมื่องอเข่า 90 องศา) ในแนวห่างจากขอบกระดูก tibia 1 นิ้วมือ (นิ้วกลาง)

--------------------------------------------------
บทความและภาพประกอบโดย

แพทย์จีนธนภรณ์ ธนศรีวนิชชัย (หมอจีน หลิว ฉาย เผิง)  

刘财蓬 中医师

TCM. Dr. Tanaporn  Tanasrivanichchai (Liu Cai Peng)

แผนกกระดูกและทุยหนา


อ้างอิง

Li Chongzhen, Influence of carrying out breasts massage in the third trimester and postpartum on lactating（Maternal and Children Health Hospital of Liuzhou City Guangxi Zhuang Nationality Autonomous Region Guangxi China）, CHINESE NURSING RESEARCH May 2011 Vol.25 No.5A
การฝังเข็ม – รมยา เล่ม 1 กรมพัฒนาการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก กระทรวงสาธารณสุข พ.ศ.2551