บรรเทาอาการปวดเข่าด้วยการฝังเข็ม

อาการปวดเข่าเป็นปัญหาสุขภาพที่พบได้บ่อยในหลายๆ คน ไม่ว่าจะเป็นผู้ใหญ่หรือเด็ก ซึ่งอาจเกิดจากการบาดเจ็บขณะออกกำลังกาย การใช้งานมากเกินไป จนทำให้เกิดการอักเสบของข้อเข่าเรื้อรัง หรือการเสื่อมสภาพตามอายุ ดังนั้นเราจึงควรให้ความสำคัญในการดูแลและปกป้องเข่าให้มีสุขภาพดีสมวัย และหากมีอาการควรรีบปรึกษาแพทย์และรักษาอย่ารีรอ ปัจจุบันผู้คนจำนวนมากเริ่มให้ความสนใจและเลือกใช้การฝังเข็มในการรักษา ซึ่งประสิทธิผลในการฝังเข็มสามารถช่วยบรรเทาอาการปวดได้อย่างดี มีความปลอดภัย และผลข้างเคียงน้อยมากๆ หรือแทบไม่มีเลย การฝังเข็มตามจุดเส้นปราณที่เกี่ยวข้องจะช่วยปรับสมดุลและช่วยให้ร่างกายสามารถฟื้นฟูตนเอง ทำให้สามารถบรรเทาอาการปวดหัวเข่าได้

อาการปวดเข่าในมุมมองศาสตร์การแพทย์แผนจีน
การแพทย์แผนจีนเชื่อว่าอาการปวดเข่าจัดอยู่ในขอบเขตของโรค “ปี้เจิ้ง (痹证)”  ซึ่งเกิดจากการถูกกระทบจากปัจจัยก่อโรค เช่น ลม ความเย็น ความชื้น ความร้อนเป็นต้น ทำให้ชี่และเลือดไหลเวียนไม่สะดวก เส้นปราณเกิดการติดขัด จนก่อให้เกิดอาการปวด  หากปัจจัยก่อโรคที่มีต้นเหตุสำคัญคือ “ลม”  อาการปวดมักจะไม่มีบริเวณที่แน่นอน หากเกิดจากความเย็นอาการปวดจะมีความรุนแรงและมีตำแหน่งที่แน่นอน  หากเกิดจากความร้อน มักจะทำให้เกิดอาการปวด บวม แดง ร้อน และหากเกิดจากความชื้น มักทำให้เกิดอาการเมื่อยล้าและรู้สึกหนัก ๆ อาการจะเป็นมากขึ้นเมื่ออากาศมึดครึ้มฝนตก  นอกจากนี้ อาการปวดเข่ายังสามารถเกิดจากการใช้ข้อเข่ามากเกินไป จนทำให้เกิดการบาดเจ็บเรื้อรัง ทำให้ชี่และเลือดไม่ไหลเวียน เอ็นและกล้ามเนื้อไม่ได้รับการบำรุง หรืออาจเกิดจากการเสื่อมสภาพตามอายุ เมื่อร่างกายอ่อนแอ ตับและไตทำงานไม่เต็มที่ และกระดูกอ่อนในข้อจึงเสื่อมสภาพ ซึ่งปัจจัยเหล่านี้ล้วนส่งผลทำให้เกิดกลไก “ติดขัดทำให้ปวด” และ “หล่อเลี้ยงไม่พอจึงทำให้ปวด” จนในที่สุดทำให้เกิดอาการปวดเข่านั่นเอง

การฝังเข็มช่วยอย่างไร
- ช่วยบรรเทาอาการปวด : จากประกาศขององค์การอนามัยโลก การฝังเข็มได้รับการวิจัยและยอมรับว่ามีประสิทธิภาพในการบรรเทาอาการปวด โดยผลการศึกษาหลายชิ้นแสดงให้เห็นว่าการฝังเข็มสามารถกระตุ้นการปล่อยเอนโดรฟินและสารสื่อประสาทอื่น ๆ ที่มีบทบาทสำคัญในการควบคุมอาการปวด ทำให้การฝังเข็มเป็นวิธีที่มีประสิทธิผลในการบรรเทาอาการปวดเข่า
- ช่วยลดการอักเสบ : การฝังเข็มสามารถยับยั้งปฏิกิริยาการอักเสบ โดยเฉพาะในอาการปวดเข่าที่เกิดจากโรคข้ออักเสบหรือโรคอักเสบอื่น ๆ การฝังเข็มจะช่วยปรับปรุงการไหลเวียนของเลือดในบริเวณที่ได้รับผลกระทบ ทำให้การอักเสบลดลง
- ช่วยปรับปรุงการเคลื่อนไหว : ความยืดหยุ่นของเข่ามีความสำคัญต่อการดำเนินชีวิตประจำวัน การฝังเข็มช่วยให้กล้ามเนื้อรอบเข่าผ่อนคลาย เพิ่มขอบเขตการเคลื่อนไหวของข้อ ทำให้ผู้ป่วยเคลื่อนไหวได้อย่างสะดวก
- ช่วยผ่อนคลายความเครียด : อาการปวดเข่าเรื้อรังมักมาพร้อมกับความวิตกกังวลและความรู้สึกซึมเศร้า  การฝังเข็มสามารถช่วยผ่อนคลายได้ทั้งร่างกายและจิตใจ ทำให้จิตใจสงบ ผ่อนคลายความเครียด จึงเป็นผลให้คุณภาพชีวิตโดยรวมดีขึ้นด้วย

จุดฝังเข็มที่ใช้บ่อย
ในการรักษาอาการปวดเข่าด้วยการฝังเข็ม จะมีจุดฝังเข็มหลายจุดที่มักจะถูกใช้ ได้แก่ :
- จุดเสวี่ยไห่ (血海, SP10 ) : จุดนี้ช่วยบรรเทาอาการปวดและบวมที่ด้านในของเข่า เป็นจุดที่มักใช้รักษาอาการปวดเข่าได้ดี
- จุดหวนเที่ยว (环跳, GB30) : จุดนี้ตั้งอยู่ที่สะโพก ช่วยกระตุ้นการไหลเวียนเลือดลงขา และสามารถช่วยลดแรงกดดันที่เข่าได้
- จุดหยางหลิงเฉวียน (阳陵泉, GB34) : จุดนี้เกี่ยวข้องกับการทำงานของข้อเข่า ช่วยปรับปรุงความสามารถในการเคลื่อนไหว
- จุดเหลียงชิว (梁丘, ST34) : จุดนี้ช่วยผ่อนคลายกล้ามเนื้อด้านนอกของเข่า ลดความตึงเครียดที่บริเวณเข่าได้


             

血海穴 (SP10)                        环跳穴 (GB30)                      阳陵泉穴 (GB34)                梁丘穴 (ST34)

 

ข้อแนะนำในการรักษา
การรักษาอาการปวดเข่าด้วยการฝังเข็มต้องใช้เวลา และควรทำการรักษาต่อเนื่อง โดยเข้ารับการรักษา 1-2 ครั้งต่อสัปดาห์ ต่อเนื่องเป็นเวลาหลายสัปดาห์เพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่ดีที่สุด ผู้ป่วยที่มีปัญหาข้อเข่าควรระมัดระวังไม่ควรใช้งานมากเกินไป โดยเฉพาะในระหว่างการรักษา และสามารถทำร่วมกับวิธีการฟื้นฟูอื่น ๆ ได้ เช่น กายภาพบำบัด การออกกำลังกายที่เหมาะสม เพื่อส่งเสริมการฟื้นตัวของร่างกาย  ก่อนทำการรักษาด้วยการฝังเข็ม แนะนำให้ผู้ป่วยปรึกษาและตรวจวินิจฉัยโดยแพทย์จีนในการฝังเข็มและเพื่อให้เข้าใจถึงสภาวะของร่ากายของตนเอง เพื่อวางแผนการรักษาที่เหมาะสม

การฝังเข็มเป็นวิธีการรักษาที่ปลอดภัย และมีประสิทธิผลในการบรรเทาอาการปวดเข่า สามารถช่วยลดอาการปวดและปรับปรุงการทำงานของข้อเข่า ทำให้คุณภาพชีวิตดีขึ้นการรักษาด้วยการฝังเข็มอย่างมีระบบ  จะช่วยปรับสมดุลทั้งร่างกายและจิตใจของผู้ป่วย  คำแนะนำระหว่างเข้ารับการรักษา ผู้ป่วยควรผ่อนคลายความกังวล พร้อมรับการฟื้นฟูปัญหาหัวเข่าที่เผชิญอยู่ จะทำให้ผลของการฝังเข็มสามารถช่วยบรรเทาอาการปวดเข่าได้อย่างมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น  การฝังเข็มที่เหมาะสมร่วมกับแผนการรักษาที่เหมาะสมเฉพาะบุคคล จะช่วยให้ฟื้นฟูสุขภาพเข่าและร่างกายองค์รวมได้เร็วขึ้น และกลับมามีชีวิตที่มั่นใจในการเดินได้คล่องแคล่วอีกครั้ง

------------------------

บทความโดย

แพทย์จีน หลิน ยู่ว เซิง 
林育昇  中医师
TCM. Dr. Peter Lin
แผนกฝังเข็ม 针灸科 (Acupuncture Department)