ฝึกรวบรวมลมปราณ (ชี่ 气) แบบจอมยุทธ์

“...ครั้งหนึ่งเคยมีจอมยุทธ์ ออกไปสุดฟ้า เพื่อหวังตามหาวิชาที่หายไป...” สิ่งที่จอมยุทธ์ตามหาเคล็ดลับวิชาในการฝึกกำลังภายใน หรือ ชี่กงนั้น ที่จริงเป็นเรื่องที่ไม่จำเป็นต้องออกไปหาเคล็ดลับวิชาจนสุดขอบฟ้า แต่สามารถหาเจอได้ในตัวของเราเอง

เคล็ดลับนี้คือการฝึกรวบรวม (ชี่ 气) นั่นก็คือการรวบรวม การเคลื่อนไหว จิตใจ และลมหายใจให้เป็นหนึ่งเดียว สามสิ่งนี้เป็นหัวใจหลักในการฝึกชี่กง หรือ กำลังภายใน 

ฝึกการเคลื่อนไหว คือ？

การฝึกการเคลื่อนไหว คือ การฝึกฝนควบคุมร่างกาย ให้อยู่ท่าใดท่าหนึ่ง เพื่อช่วยให้สามารถเข้าสู่สภาวะนิ่ง ไม่ว่าจะอยู่ในท่ายืนหรือท่านั่ง ขอแค่ทำให้ร่างกายอยู่ในท่าธรรมชาติและผ่อนคลาย แต่การทำให้ร่างกายผ่อนคลายอย่างเดียว ไม่เพียงพอต่อการฝึกฝนร่างกาย

การฝึกฝนให้ร่างกายผ่อนคลาย เป็นธรรมชาติ ตั้งแต่หัวจรดเท้า เรียนรู้ และเฝ้าดูร่างกายว่ามีส่วนไหนของร่างกาย ไม่ผ่อนคลายหรือไม่ เมื่อฝึกไปเรื่อย ๆ เราจะค้นพบว่า เรากำลังเกร็ง กำลังไม่ผ่อนคลายส่วนใด เช่น ชอบขมวดคิ้ว ชอบเกร็งบ่า ชอบเกร็งขา ทำให้กล้ามเนื้อเส้นเอ็น อยู่สภาวะตึงเครียด ไม่เป็นธรรมชาติ

ท่าทางที่เหมาะสมต่อการฝึก คือ ท่ายืนอรหันต์

1. ให้ผู้ฝึก ยืนตรง เท้าทั้งสองข้างอยู่ห่างกันระดับหัวไหล่ ปลายเท้าและส้นเท้า ขนานกันคล้ายเลข 11
2. ศีรษะตั้งตรง สายตามองตรงไปข้างหน้า
3. จินตนาการร่างกายเป็นเส้นตรง เชื่อมกันระหว่างจุดกึ่งกลางศีรษะ (百会穴) และจุดกึ่งกลางฝ่าเท้า (涌泉穴)
4. เฝ้าดูร่างกายตั้งแต่ศีรษะจนถึงเท้า กำหนดจิตผ่อนคลายร่างกายที่ละส่วน เช่น กำหนดผ่อนคลายศีรษะ ผ่อนคลายคอ ผ่อนคลายหัวไหล่ ผ่อนคลายแผ่นหลัง จนถึงผ่อนคลายเท้า เฝ้าดูจนครบทั่วร่างกาย เมื่อฝึกฝนชำนาญมากกว่าขึ้น สามารถกำหนดผ่อนคลายจุดเล็ก ๆ อื่น ๆ ในร่างกายได้ละเอียดมากขึ้น

เมื่อเราฝึกเป็นประจำจะทำให้ร่างกายอยู่ในสภาวะผ่อนคลาย ช่วยเพิ่มความยืดหยุ่นของร่างกายและพัฒนาการทรงตัว ซึ่งอาจช่วยให้เคลื่อนไหวร่างกายและทรงตัวได้ดีขึ้น

ฝึกหายใจ ?

การฝึกหายใจ คือ การปรับการหายใจให้เป็นธรรมชาติ หายใจสม่ำเสมอ เบา และยาว ปัจจุบันมีคนอีกหลายคนหายใจไม่เป็น หายใจเร็วบ้าง  ช้าไปบ้าง หรือมีอีกหลายคนละเลยการหายใจ ในการฝึกให้ร่างกายเข้าสู่สภาวะนิ่งนั้น จะเริ่มจากฟังเสียงหายใจของตัวเอง รับรู้การหายใจของตัวเอง เมื่อกำหนดลมหายใจ หลายคนมักควบคุมลมหายใจ ไม่ปล่อยไปตามธรรมชาติ ควบคุมให้ยาวบ้าง ควบคุมให้สั้นบ้าง หรือ ไม่รู้ว่าลมหายใจควรสั้นยาวเพียงไหน เคล็ดลับสำคัญก็คือ การเฝ้าดูลมหายใจเข้าออก อย่างเป็นธรรมชาติ หายใจยาวให้รู้ว่ายาว หายใจสั้นให้รู้ว่าสั้น หายใจเร็วให้รู้ว่าเร็ว หายใจช้าให้รู้ว่าช้า ปล่อยลมหายใจเป็นไปอย่างธรรมชาติ

ผลของการฝึกหายใจ อย่างมีประสิทธิภาพ ช่วยขจัดสารพิษให้กับร่างกาย  ออกซิเจนที่เพิ่มมากขึ้นจะทำให้ร่างกายปลดปล่อยก๊าซคาร์บอนมอนนอกไซด์และสารพิษอื่น ๆ ได้มากขึ้น นอกจากนี้ยังช่วยสมองสามารถจดจ่อและทำงานอย่างตั้งใจได้ดีขึ้น

ฝึกจิตใจ ?

ฝึกจิตใจ หรือการฝึกสมาธิ เป็นพื้นฐานของการปฏิบัติชี่กง สมาธิ คือการที่จิตตั้งมั่น มีความสงบจดจ่ออยู่ กับสิ่งใดสิ่งหนึ่ง เป็นการรวบรวมจิตใจให้สงบ ปล่อยวางจากจิตที่ว้าวุ่น วุ่นวาย ปล่อยวางปัญหาต่าง ๆ ที่ทำให้ไม่สบายใจลง เรียนรู้การไม่มีตัวตน ไม่มีเธอ ไม่มีฉัน เกิดปิติและมีความสุขเป็นอย่างยิ่ง ดังนั้นจึงเป็นวิธีออกกำลังกายที่ช่วยให้มีจิตใจผ่องใส และคลายเครียด และนอนหลับง่าย 

การฝึกรวบรวมกาย ใจและลมหายใจไว้ด้วยกันเป็นประจำและสม่ำเสมอ ช่วยให้ร่างกายมีความพร้อมต่อการฝึกชี่กง ไท้เก็ก อี้จินจิง ช่วยปรับร่างกายทั้งภายนอกและภายใน ชี่ เลือด และอิน หยางให้ทำงานได้อย่างสมดุล ชี่และเลือดในร่างกายไหลเวียนไปหล่อเลี้ยงส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย เสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกัน กระดูกกล้ามเนื้อ ระบบหายใจ ส่งเสริมและฟื้นฟูร่างกายให้กลับมาแข็งแรง

-----------------------

บทความโดย
แพทย์จีน กรกฎ คุณโฑ (โจว เฉิง)
周承 中医师
TCM. Dr. Koraghod Khuntho (Zhou Cheng)
แผนกกระดูกและทุยหนา